ရွင္နဲ႔ကၽြန္မ ဟန္က်လိုက္တာ

“ဆရာေဇယ်ာလင္း၏ အလွပဆံုးစကားလံုး ကဗ်ာဘာသာျပန္ႏွင့္ ရွင္းလင္းခ်က္စာအုပ္မွ”

ရွင္နဲ႔ကၽြန္မ ဟန္က်လိုက္တာ

ရွင္နဲ႔ကၽြန္မ ဟန္က်လိုက္တာ
ခ်ိတ္တစ္ခ်ိတ္ဟာ ကြင္းတစ္ကြင္းထဲ ခ်ိတ္လိုက္သလို

ငါးမွ်ားခ်ိတ္တစ္ခ်ိတ္
ပြင့္ေနတဲ့ မ်က္စိတစ္ဖက္

မာဂရက္ အက္(တ္)၀တ္(ဒ္)
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
ကေနဒါမွာ ေမြးဖြားတဲ့ စာေရးဆရာမ၊ ကဗ်ာဆရာမ Margaret Atwood ရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ ကဗ်ာတစ္ပုဒ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမင္တဲ့အတိုင္းပဲ၊ ကဗ်ာဟာ တကယ့္ကို တိုတုိေလးပါ။ (၄)ေၾကာင္းနဲ႔ပဲ ဖြဲ႕စည္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေလးေၾကာင္းကဗ်ာထဲမွာ အခ်စ္၊ အိမ္ေထာင္ေရး၊ မိန္းမ-ေယာက်ၤား ဆက္ဆံေရးကို ပယ္ပယ္နယ္နယ္ ထိထိမိမိ “သိပ္” ထည့္ထားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ကဗ်ာတစ္ပုဒ္လံုးကို ခ်ဳပ္ထားတာက “ fit into ” ဆိုတဲ့ ႀကိယာပုဒ္ပါပဲ။ “You” ဆိုတဲ့သူနဲ႔ “ Me”ဆိုတဲ့သူနဲ႔ “ fit into ”ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ကဗ်ာထဲက ဇာတ္ေဆာင္က ေျပာပါတယ္။ ဘယ္လို “ fit into ”လဲဆိုတာကို ဒုတိယေၾကာင္းမွာ ဥပမာအလကၤာနဲ႔ ျပထားပါတယ္။ “a hook into an eye” ဆိုတဲ့ စကားလံုးကိုပဲ ႏွစ္ခါသံုးထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလို ႏွစ္ခါသံုးတဲ့အတြက္ ပထမေၾကာင္းနဲ႔ ဒုတိယေၾကာင္းကို ခ်ိတ္ဆြဲလိုက္မိသားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ဥပမာအလကၤာျပတဲ့ “like”ဆိုတဲ့ ႏႈိင္းယွဥ္ျခင္း စကားလံုးနဲ႔ ေသခ်ာေအာင္ ထပ္ခ်ိတ္ျပလိုက္ပါတယ္။

အဂၤလိပ္ဘာသာစကားမွာ “hook-and-eye”ဆိုတာ “ခ်ိတ္နဲ႔ ကြင္း”ကို ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးေတြ၀တ္တဲ့ အ၀တ္အထည္ေတြမွာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ၀တ္ရင္ ခ်ိတ္ကို ကြင္းနဲ႔ ခ်ိတ္ရပါတယ္။ ခၽြတ္ရင္ ခ်ိတ္ကို ကြင္းထဲက ျဖဳတ္ရပါတယ္။ ခ်ိတ္ တစ္ခ်ိန္က (သူ႔)ကြင္းတစ္ကြင္းထဲ ခ်ိတ္လိုက္သလို ရွင္ဟာ ကၽြန္မကို ခ်ိတ္လိုက္တယ္လို႔ ယူဆရင္လည္း ရပါတယ္။ ခက္တာက “fit”ဆိုတဲ့ စကားလံုး။ ဒီကဗ်ာမွာ ႀကိယာ“verb”အေနနဲ႔ သံုးထားပါတယ္။ လက္အိတ္ထဲ လက္စြပ္လိုက္သလို ၀င္သြားတယ္။ ဆံ့တယ္။ အံ၀င္ခြင္က်ျဖစ္တယ္။ “fit” ျဖစ္တယ္။ “fit” မျဖစ္ဘူးလို႔လည္း ေျပာၾကပါတယ္။ ဥပမာ- အက်ႌ၊ ေဘာင္းဘီ၊ ဖိနပ္ စသျဖင့္ေပါ့။ အသစ္၀ယ္ရင္ ၀တ္ၾကည့္တယ္။ စြတ္ၾကည့္တယ္။ သြင္းၾကည့္တယ္။“fit” ျဖစ္တယ္ မျဖစ္ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ ေတာ္တယ္၊ မေတာ္ဘူး၊ ေခ်ာင္တယ္၊ က်ပ္တယ္ စသျဖင့္ေပါ့။ အဲေတာ့ ရွင္နဲ႔ကၽြန္မဟာ အေတာ္ပဲဆိုတဲ့ အနက္ေကာက္လို႔လည္း ရပါတယ္။

“hook-and-eye” ခ်ိတ္နဲ႔ ကြင္း ဥပမာကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ခ်ိတ္ရွိရင္ ကြင္းရွိၿပီး ကြင္းရွိရင္ ခ်ိတ္ရွိရပါတယ္။ သူ႔ ခ်ိတ္နဲ႔ သူ႔ကြင္း၊ ဒီခ်ိတ္နဲ႔ ဒီကြင္းဟာ ႏွစ္ခုေပါင္းမွ တစ္ခုျဖစ္တယ္။ ႏွစ္ခုတြဲမွ အလုပ္ျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီလိုပဲ ရွင္နဲ႔ကၽြန္မဟာ တစ္ေယာက္အတြက္ တစ္ေယာက္ျဖစ္လာတာ။ စိတ္တူ၊ ကိုယ္တူ၊ ႏွစ္ကိုယ့္တစ္စိတ္သေဘာ။ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ အဆင္ေျပတယ္။ ဟန္က်တယ္။ ဟန္ခ်က္ညီတယ္။ လိုက္ဖက္တယ္။ တင့္တယ္တယ္။ အတြဲညီတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာေတြလည္း ပါပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ခ်ိတ္နဲ႔ကြင္းဟာ “ဖို”သေဘာနဲ႔ “မ”သေဘာကို ေဆာင္ၾကပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ You “ရွင္”ဟာ ေယာက်ၤားျဖစ္ၿပီး Me “ကၽြန္မ”ဟာ မိန္းမျဖစ္ပါတယ္။ မိန္းမအခ်င္းခ်င္း၊ ေယာက်ၤားအခ်င္းခ်င္း ေျပာေနတာ မဟုတ္ပါဘူး။ မိန္းမတစ္ေယာက္က ေယာက်ၤားတစ္ေယာက္ကို ေျပာေနတာျဖစ္ပါတယ္။ သူစိမ္းမိန္းမတစ္ေယာက္က သူစိမ္းေယာက်ၤားတစ္ေယာက္ကို ေျပာေနတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ခ်ိတ္နဲ႔ ကြင္းဟာ အတြဲျဖစ္သလို ဒီကဗ်ာထဲက မိန္းမနဲ႔ ေယာက်ၤားဟာလည္း အတြဲျဖစ္ပါတယ္။ ခ်စ္သူရည္းစား မဟုတ္ရင္ လင္မယားျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ဒီအတြဲဟာလည္း ေရွ႕သြားေနာက္လိုက္ ညီၾကတယ္။ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ အဆင္ေျပတယ္။ လိုက္ဖက္တယ္။ ဟန္က်တယ္။ အျပန္အလွန္ခ်စ္ခင္ၾကတယ္။ အျပန္အလွန္ ခ်ိတ္ဆက္မိတယ္။ တစ္ေယာက္အလိုတစ္ေယာက္၊ တစ္ေယာက္သေဘာတစ္ေယာက္ သိၾကတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ အတြဲညီပံု၊ ဟန္က်ပံုကို ခ်ိတ္နဲ႔ကြင္း ဥပမာနဲ႔ ေပးထားတယ္။

ဒီကဗ်ာရဲ႕ တတိယနဲ႔ စတုတၳေၾကာင္းေတြမွာ ရုတ္တရက္ အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္သြားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ႏူးညံ့မႈ၊ ခ်စ္ခင္မႈ၊ ေမတၱာမွ်မႈကေန ၾကမ္းတမ္းမႈ၊ ရက္စက္မႈ၊ ရိုင္းစိုင္းမႈ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ခ်ိတ္နဲ႔ကြင္း ဥပမာကိုပဲ ျပန္သံုးတာ ျဖစ္ေပမယ့္ အဓိပၸါယ္ေျပာင္းသြားတာ၊ လံုးလံုးလ်ားလ်ား ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္သြားတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ “a hook”ကေန “a fish hook”၊ “an eye”ကေန “an open eye” ျဖစ္သြားပါတယ္။ မူလ ဥပမာရဲ႕ “hook-and-eye” အဓိပၸါယ္ မရွိေတာ့ပါဘူး။ ခ်ိတ္ဟာ ငါးမွ်ားခ်ိတ္ျဖစ္သြားပါတယ္။ “eye”ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကလည္း “ကြင္း”ကေန မ်က္စိ၊မ်က္လံုးအဓိပၸါယ္ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဒီ ဒုတိယ ဥပမာအလကၤာမွာေတာ့ “ရွင္”နဲ႔ “ကၽြန္မ”တို႔ရဲ႕ ဆက္ဆံေရး ေျပာင္းလဲသြားပံုကို ေတြ႕ရပါတယ္။ “ရွင္” ဟာ ငါးမွ်ားခ်ိတ္တစ္ခ်ိတ္၊ “ကၽြန္မ”ဟာ ပြင့္ေနတဲ့ မ်က္စိတစ္ဖက္။ ငါးမွ်ားခ်ိတ္ဟာ ပြင့္ေနတဲ့မ်က္စိတစ္ဖက္မွာ လာခ်ိတ္တယ္။

ငါးမွ်ားခ်ိတ္ဟာ သက္မဲ့ပစၥည္း၊ အာရံုခံစားမႈ မရွိဘူး။ ခံစားခ်က္မရွိဘူး။ မသနား မညႇာတာဘူး။ စူးတယ္၊ ခ်ိတ္တယ္၊ အသက္ကို ေသေစႏိုင္တယ္။ မ်က္စိဟာ လူ၊ တိရိစာၦန္၊ သက္ရွိသတၱ၀ါေတြရဲ႕ အေရးပါတဲ့အဂၤါ အစိတ္အပိုင္း၊ အျမင္အာရံုကို ျဖစ္ေစတယ္။ ျမင္ေစတယ္။ အျမင္ရေစတယ္။ ကန္းသြားရင္ ဘယ္ေလာက္ဆံုးရံႈးနစ္နာမလဲ။ ရွင္ဟာ ငါးမွ်ားခ်ိတ္၊ ကၽြန္မဟာ ပြင့္ေနတဲ့ မ်က္စိတစ္ဖက္။ အံကိုက္ပဲ။ “fit” ပဲ။ ၾကင္နာမႈဟာ နာက်င္မႈ ျဖစ္ခဲ့ရၿပီ။ တအားႀကီးနီးၿပီးမွ ခါးသီးခဲ့ရၿပီး ႏိုင္လိုမင္းထက္ အၾကမ္းဖက္မႈမွာ တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ခ်ားသြားရၿပီ။
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
“YOU FIT INTO ME”

you fit into me
like a hook into an eye

a fish hook
an open eye

Margaret Atwood