သံဃာေတြအေပၚ လူမဆန္စြာျပဳမူတဲ့ နအဖစစ္ေၾကာေရးစခန္းက အျဖစ္အပ်က္

ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ
(Connie Levett - Untold story: how Burma brutalized its monks ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျမန္မာျပန္ဆိုပါသည္။)

လူမဆန္တဲ့ အစိုးရတရပ္ကို ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပဖို႔ တႏိုင္ငံလံုးကို လံႈ႔ေဆာ္ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ သံဃာ ေတာ္ေတြကို ဆႏၵျပပြဲေတြအၿပီးမွာ ညတြင္းခ်င္း လိုက္လံဖမ္းဆီးခဲ့တဲ့ ျမန္မာသံဃာထုအတြင္းက လွ်ဳိ႕၀ွက္ ဆန္းၾကယ္ အျဖစ္အပ်က္ကို ဖြင့္ဟေဖာ္ထုတ္လိုက္ပါတယ္။
နအဖစစ္တပ္ဟာ သန္းေခါင္ယံအခ်ိန္မွာ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြကို ၀င္ေရာက္စီးနင္းမႈေတြ ျပဳလုပ္ၿပီး ဖမ္းဆီး ေခၚေဆာင္သြားတဲ့ သံဃာေတာ္ေတြကို ႐ုပ္ပိုင္း၊ စိတ္ပိုင္းအရ က်ဳိးေၾကပ်က္စီးၿပီး အရွက္ကြဲ အက်ဳိးနည္းေစ မယ့္ အေနအထားေတြနဲ႔ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထိန္းသိမ္းထားခဲ့ပါတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ မဂၤလာရာမဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတိုက္ကေန ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားျခင္းခံခဲ့ရတဲ့ အသက္(၁၈)ႏွစ္ အ႐ြယ္ ကိုရင္တပါးက စစ္အုပ္စုဟာ ႐ုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုသာ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားရွိၿပီး သံဃာေတာ္ ေတြက အားေကာင္းတဲ့ စိတ္ဓာတ္လက္နက္ကို ကိုင္စြဲထားဆဲျဖစ္တယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုပါတယ္။

ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ လူေတြကို စစ္ေၾကာေရးစခန္း(၄)ခုထဲက တခုျဖစ္တဲ့ အင္းစိန္၊ အစိုးရနည္းပညာတကၠသိုလ္ ၀င္းထဲမွာ ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။ ထိန္းသိမ္းထားသူေတြကို ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး ျပဳမူဆက္ဆံတဲ့အတြက္ အပယ္ငရဲကိုလားၾကလိမ့္မယ္လို႔ စစ္သားေတြကို သံဃာေတာ္ေတြက သတိေပးေျပာဆိုတဲ့အခါမွာ သူတို႔ တင္း မခံႏိုင္ဘဲ မ်က္ရည္ေတြက်တာကို ေတြ႔ရတယ္လို႔ အဆိုပါကိုရင္က ေျပာျပပါတယ္။

သံဃာေတာ္ေတြကို စိတ္ဆိုးေဒါသထြက္ေစတဲ့ ျပဳမူဆက္ဆံမႈေတြထဲမွာ ေဆးကုသမႈ မေပးတာ၊ မိလႅာစနစ္က က်န္းမာေရးနဲ႔ မညီၫြတ္တာ၊ ဖမ္းဆီးထားခ်ိန္မွာ လူမဆန္စြာ ျပဳမူဆက္ဆံတာ၊ သကၤန္းေတြကို မေလးမစား လုပ္တာေတြ ပါ၀င္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံရတဲ့ (၇)ရက္အတြင္းမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ စီးနင္းတိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ဒဏ္ရာရရွိခဲ့တဲ့ သံဃာေတာ္ ေတြနဲ႔ အရပ္သားေတြကို ေဆး၀ါးကုသေပးတာေတြ လံုး၀မရွိဘူးလို႔ ကိုရင္က ေျပာျပပါတယ္။

“ေငြၾကာယံေက်ာင္းက ဘုန္းႀကီးတပါးဆိုရင္ လက္မွာ အ႐ိုးေတာင္ျမင္ေနရတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ ဘာမွ ကု သမေပးဘူး”လို႔ ကိုရင္က ေျပာျပပါတယ္။

စီးနင္းတိုက္ခိုက္ခံရခ်ိန္မွာ မ်က္စိတဖက္ ဒဏ္ရာရခဲ့တဲ့ ေနာက္သံဃာတပါးဟာ အခုအခါမွာ အဲဒီမ်က္လံုး ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရၿပီး ေဆးကုခြင့္မရရွိတဲ့ အရပ္သား(၃)ေယာက္ကေတာ့ နည္းပညာတကၠသိုလ္မွာပဲ ေသဆံုးခဲ့တယ္ လို႔ ကိုရင္က ေျပာျပပါတယ္။

သံဃာေတာ္ေတြကို စက္တင္ဘာ(၂၇)ရက္ေန႔ မနက္(၄)နာရီမွာ စစ္အုပ္စုက ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါ တယ္။ “စစ္သားေတြက ကိုရင္တို႔ သံဃာေတြကို သူတို႔နဲ႔ မနက္စာဘုန္းေပးဖို႔ ေခၚတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါဟာ မ နက္စာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို ကိုရင္တို႔သိတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ေငြၾကာယံမွာ သူတို႔လုပ္ခဲ့သလို သူတို႔ကို ျပန္မ တိုက္ခိုက္ခဲ့ပါဘူး”လို႔ ကိုရင္က ေျပာျပပါတယ္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းက သံဃာ ၉၉ပါးကို ပတၱဴစအုပ္ထားတဲ့ စစ္ ထရပ္ကားေတြေပၚတင္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို ထိန္းသိမ္းထားတဲ့ အင္းစိန္ေထာင္အနီးက အစိုးရ နည္းပညာတကၠသိုလ္၀င္းထဲကို ေတာက္ေလွ်ာက္ေခၚလာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီကိုေရာက္တဲ့အခါ သံဃာေတြကို အခန္းေတြထဲမွာ တန္းစီထိုင္ခိုင္းပါတယ္။ မလႈပ္မယွက္ ေျခေထာက္ တင္ပ်ဥ္ေခြ ထိုင္ခိုင္းထားၿပီး လည္ပင္းေနာက္မွာ လက္ႏွစ္ဖက္ကို ယွက္ခိုင္းထားကာ အညံ့ခံတဲ့အေနအထားနဲ႔ ေခါင္း ေတြကို ငံု႔ခိုင္းထားပါတယ္။

သံဃာေတြက ေမာ့ၾကည့္ခဲ့ရင္ ဒါမွမဟုတ္ အားျပတ္ၿပီး လဲက်သြားရင္ သံဃာေတြကို ႐ိုက္ပါတယ္။

“တခ်ဳိ႕စစ္သားေတြကို သံဃာေတြက မင္းတို႔ဟာ အျပစ္ႀကီးေလးတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈကို က်ဴးလြန္ေနၾကတာျဖစ္ တယ္။ မင္းတို႔ အပၸါယ္ငရဲကို ေသခ်ာေပါက္ လားရလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ သူတို႔ထဲက တခ်ဳိ႕က က်ေနာ္တို႔ ကို ခိုင္းထားတဲ့အတိုင္း လုပ္ေနရတာပါလို႔ ေျပာၿပီး ငိုေနၾကပါတယ္”လို႔ ကိုရင္က ေျပာျပပါတယ္။

ထိန္းသိမ္းၿပီး ႏွစ္ရက္ေျမာက္ေန႔မွာ သံဃာေတာ္ေတြကို သကၤန္းခြၽတ္ခိုင္းၿပီး ျမန္မာ့႐ိုးရာ၀တ္စံုျဖစ္တဲ့ ရွပ္ အကႌ်နဲ႔ လံုခ်ည္ကို လဲ၀တ္ခိုင္းပါတယ္။ သံဃားတပါးအေနနဲ႔ အရပ္၀တ္အရပ္စားေတြ ေျပာင္း၀တ္တာဟာ ဗုဒၶ ၀ိနည္းေတာ္ကို ခ်ဳိးေဖာက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၇)ရက္အတြင္းမွာ ဖမ္းဆီးထားတဲ့သူေတြကို တေန႔ ထမင္းတနပ္ေကြၽးၿပီး ေရနည္းနည္းတိုက္ေပမယ့္ ေရအိမ္ သံုး ပစၥည္းေတြကိုေတာ့ လံုး၀မေပးပါဘူး။

သူအထိန္းသိမ္းခံခဲ့ရတဲ့ ေနရာမွာ အနည္းဆံုး သံဃာအပါး (၁၀၀၀)ေလာက္ရွိမယ္လို႔ ကိုရင္က ခန္႔မွန္းေျပာ ဆိုပါတယ္။ သံဃာအမ်ားစုက ေငြၾကာယံနဲ႔ တျခားရန္ကုန္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြက ျဖစ္ပါတယ္။ တကၠသိုလ္ ၀င္းအတြင္းမွာရွိတဲ့ အျခားေနရာေတြကိုလည္း အက်ဥ္းသားေတြကို ပိုမိုထိန္းသိမ္းဖို႔ အသံုးျပဳေနတယ္လို႔ သူယံုၾကည္ေၾကာင္း ေျပာဆိုပါတယ္။

“တပတ္ျပည့္တဲ့အခ်ိန္မွာ တခ်ဳိ႕သံဃာေတြ အရမ္းအားနည္းလာတယ္။ လက္ေတြ တုန္တုန္ယင္ယင္ ျဖစ္လာ တယ္” လို႔ ကိုရင္က ေျပာျပပါတယ္။

သံဃာေတာ္ေတြအေနနဲ႔ လႈပ္ရွားခြင့္ရတဲ့အခ်ိန္ဟာ စစ္ေၾကာေမးျမန္းဖို႔ အေခၚခံရတဲ့အခ်ိန္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္သားေတြ ခန္းမထဲ၀င္လာၿပီး ဘြဲ႔အမည္နဲ႔မဟုတ္ဘဲ ၁၀ပါးစီ အလ်ဥ္းသင့္သလို ေခၚပါတယ္။

သံဃာေတာ္ေတြကို တျခားအခန္းတခုကို ေခၚသြားပါတယ္။ အဲဒီအခန္းထဲက အရပ္၀တ္န႔ဲ စစ္ေၾကာေမးျမန္းသူ (၁၀) ေယာက္ထိုင္ေနတဲ့ စားပြဲတလံုးေရွ႕မွာ သံဃာေတြကို ေဆာင့္ေၾကာင့္ထိုင္ခိုင္းၿပီး အညံ့ခံတဲ့အေနအထား နဲ႔ ေခါင္းေတြကို ေအာက္ငံု႔ခိုင္းထားပါတယ္။

သံဃာေတာ္ေတြကို ဆႏၵျပပြဲမွာ ပါ၀င္ပံု၊ ေနာက္ခံရာဇ၀င္၊ အေစာပိုင္းဆႏၵျပပြဲေတြမွာ ပါ၀င္ခဲ့ျခင္းရွိမရွိ၊ မိသား စု၀င္ေတြအေၾကာင္း သူတို႔ရဲ႕နာမည္ေတြ၊ အလုပ္အကိုင္နဲ႔ သူတို႔ေနထိုင္တဲ့ေနရာေတြကို အေသးစိတ္စစ္ေၾကာ ေမးျမန္းပါတယ္။

“စစ္ေၾကာေမးျမန္းတဲ့အခါမွာ မွန္မွန္မေျပာဘူးလို႔ယူဆရင္ သူတို႔က သံဃာေတြကို ထု႐ိုက္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕သံ ဃာေတြက ၀န္ခံတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားစုက ၀န္မခံဘူး။ အမ်ားစုက ဆႏၵျပပြဲမွာ မပါဘူးလို႔ ေျပာၾကတယ္”လို႔ ကိုရင္က ေျပာျပပါတယ္။

ဖမ္းဆီးထားတဲ့ သံဃာတိုင္းကို ႏွစ္ႀကိမ္ သို႔မဟုတ္ သံုးႀကိမ္ စစ္ေၾကာေမးျမန္းပါတယ္။ အေျဖေတြ တသမတ္ တည္းျဖစ္တဲ့ သံဃာေတြကို ျပန္လႊတ္ဖို႔ အလားအလာ ပိုရွိတယ္။ စစ္ေၾကာၿပီးတဲ့အခါ သံဃာေတြကို အုပ္စု ေတြခြဲ လိုက္ပါတယ္။ သံဃာအပါးနည္းတဲ့ အုပ္စုေတြကို ေထာင္ခ်မယ္လို႔ ယူဆရၿပီး သံဃာအပါးမ်ားတဲ့ အုပ္စု ေတြကို ျပန္လႊတ္မယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ နည္းပညာတကၠသုိလ္ကေန ပထမဆံုးအသုတ္ စၿပီး လႊတ္ေပးပါတယ္။

“တခ်ဳိ႕လူေတြက လန္႔ေနၾကတယ္။ ဒါနဲ႔ သူတို႔သိခဲ့တာေတြကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို ေျပာျပခဲ့တယ္”လို႔ ကိုရင္က ေျပာျပပါတယ္။

အဆိုပါကိုရင္ဟာ ႏိုင္ငံျခားသတင္းေထာက္နဲ႔ ေတြ႕ရမွာကို အရမ္းေၾကာက္ေနခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕ ျဖစ္ ေၾကာင္းကုန္စင္ကိုေတာ့ ၾကားလူျဖစ္တဲ့ ျမန္မာစာနယ္ဇင္းသမားတဦးကို ဆင္ေျခဖံုးက လံုျခံဳတဲ့ အိမ္တအိမ္မွာ ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

Herald သတင္းအဖြဲ႕ဟာ ရန္ကုန္မွာ (၈)ရက္ေလာက္ ၾကာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအေတာအတြင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ဆႏၵ ျပတာေတြနဲ႔ တဆက္တည္း ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြကို စီးနင္းတာေတြ၊ ဖမ္းဆီးတာေတြ၊ အက်ဥ္းခ်တာေတြ ျပဳလုပ္ေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆိုးက်ဳိးေတြျဖစ္ေပၚလာမွာကို သေဘာေပါက္တဲ့အတြက္ စစ္အ စိုးရက ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ သိုသိုသိပ္သိပ္ေျဖရွင္းဖို႔ ႀကိဳးစားတာေတြလည္း ျဖစ္ေပၚေနခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ရန္ကုန္မွာ အေၾကာက္တရားေတြ ျပန္လႊမ္းမိုးလာတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႕ခဲ့ရပါတယ္။ လူလံုးမျပရဲေပမယ့္ ခင္ဗ်ားကိုေတြ႕ဖို႔ သေဘာတူတဲ့သူေတြ ဒါမွမဟုတ္ ခင္ဗ်ားနဲ႔ ေတြဖို႔ သတၱိရွိတဲ့သူေတြကို အစိုးရသတင္းေပး ေတြက ေနာက္ကြယ္ကေန အျမဲတမ္းေစာင့္ ၾကည့္ေနပါတယ္။

လမ္းေတြေပၚမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးယႏၱရားေတြကေန အေၾကာက္တရားေတြကို မီးေလာင္ရာေလပင့္ လုပ္ေပးေနတယ္။ ဆင္ေျခဖံုးေတြကို ပိုက္စိပ္တိုက္လွည့္လည္ေနတဲ့ ေလာ္စပီကာေတြတပ္ထားတဲ့ ထရပ္ကား ေတြေပၚကေန “က်ေနာ္တို႔မွာ အေထာက္အထားေတြ ရွိတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ကုိဖမ္းဖို႔ က်ေနာ္တို႔ လာေတာ့မယ္။ ဘုန္းႀကီးေတြ၊ ဆႏၵျပသူေတြကို ခိုလံႈခြင့္မေပးပါနဲ႔”လို႔ သတိေပးေၾကညာေနပါတယ္။

“သူတို႔ စစ္ေရးအရေတာ့ ႏိုင္ပါတယ္ ဒါေပမယ့္ သံဃာေတာ္ေတြကို ျပဳမႈဆက္ဆံတာေတြအေပၚ ျပည္သူလူထု က အႀကီးအက်ယ္ စိတ္ဆိုးေဒါသထြက္ေနတဲ့အတြက္ စိတ္ဓာတ္ပိုင္းဆိုင္ရာမွာေတာ့ သူတို႔ အရာရာ ဆံုး႐ႈံးခဲ့ ပါၿပီ” လို႔ ျမန္မာစာနယ္ဇင္းသမားက ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။ ။

ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြ