ကိုရီးယားႏွစ္သစ္ကူး ေဆာလ္လားအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

ေဆာလ္လားဆိုတဲ့ ကိုရီးယားႏွစ္သစ္ကူးေန႔ဟာ ကိုရီးယားလူမ်ဳိးေတြအဖို႔ေတာ့ အဓိပၸါယ္ ေလးနက္တဲ့ ေန႔တစ္ေန႔ပါပဲ။ ေနပတ္လမ္းေၾကာင္းကို အေျချပဳတဲ့ အဂၤလိပ္ျပကၡဒိန္ မဟုတ္ပဲ၊ လပတ္လမ္းေၾကာင္းကို အေျချပဳထားတဲ့ တရုပ္ျပကၡဒိန္ရဲ႕ (၁)လပိုင္း၊ (၁)ရက္ေန႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဆာလ္လားဟာ ၆ ရာစု မတိုင္ခင္ကတည္းက အစျပဳခဲ့ၿပီး၊ ေဆာလ္လားကို ေ၀ါန္သန္(원단)၊ ဆယ္ဆူ(세수)၊ ေဂ်ာင္းဂ်ဳိ(정조)လို႔လည္း ေခၚဆိုကာ ကိုရီးယားလူမ်ဳိးေတြရဲ႕ ပြဲေတာ္ေတြအနက္က ဟန္ဂါ၀ီ(한가위)လို႔ ေခၚတဲ့ ခ်ဴေဆာ့ဂ္(추석)ပြဲေတာ္လိုမ်ဳိးပဲ အဓိကပြဲေတာ္တစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆာလ္လားရဲ႕ ဆင့္ပြားအဓိပၸါယ္ေတြကေတာ့ ပထမဆံုးဆံပင္၊ မ်က္ႏွာသစ္ျဖစ္ျခင္းနဲ႔ အကၽြမ္းတ၀င္မရွိေသးျခင္းတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆာလ္လားရက္မွာ ဘိုးဘြားေတြကို ကန္ေတာ့တဲ့ စားပြဲမွာ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ အစျပဳၿပီဆိုၿပီး ႏွလံုးသြင္းလို႔ အျဖဴေရာင္ ေသာ့၊ဂ္၊ကု၊ဂ္၊(흰떡국) ကို တင္ေျမႇာက္ၾကပါတယ္။ ေသာ့၊ဂ္၊ကု၊ဂ္၊ကို ေသာက္လို႔ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ဟာ အစျပဳရတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆမ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

ေဆာလ္လားဆိုတာဟာ ယေန႔အခါမွာေတာ့ ကိုရီးယားရိုးရာယဥ္ေက်းမႈရဲ႕ ထင္ရွားတဲ့ အမွတ္သေကၤတတစ္ခု ျဖစ္ေနပါၿပီ။ သို႔ေသာ္ ေဆာလ္လားရဲ႕ သမိုင္းေၾကာင္းကို ေျခရာခံၾကည့္မယ္ဆိုရင္ အေကြ႔အေကာက္၊ အလွည့္အေျပာင္းေတြ မ်ားျပားခဲ့ပါတယ္။ ဒီေန႔အခါမွာသာ ေဆာလ္လားဆိုၿပီး ပီျပင္ေနေပမယ့္၊ ဟိုး တစ္ခ်ိန္တုန္းက အစိုးရတစ္ရပ္အတြက္ေတာ့ နာၾကည္းဖြယ္ ေတာ္လွန္ေရး သမိုင္းတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။

လူလတ္ပိုင္း ကိုရီးယားလူမ်ဳိးေတြအတြက္ေတာ့ ရိုးရာႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ ျဖစ္လိုက္ရေပမယ့္၊ သူတို႔အတြက္ေတာ့ တစ္ခ်ိန္က အေမွာင္လႊမ္းခံခဲ့ရတဲ့ ခါးသီးတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆာလ္လားဆိုတာဟာ ကိုရီးယားလူမ်ဳိးေတြအတြက္ေတာ့ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြ ေမြးဖြားေပးတဲ့ ရိုးရာပြဲေတာ္တစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ၁၈၉၆ ခုႏွစ္ေလာက္က စၿပီး အေနာက္တိုင္း အဂၤလိပ္ျပကၡဒိန္ဟာ ကိုရီးယားလူမ်ဳိးေတြရဲ႕ ဧည့္ခန္းမနံရံေတြထက္မွာ တစ္ျဖည္းျဖည္းျခင္း ေနရာယူလာခဲ့ပါတယ္။

ကိုရီးယားႏိုင္ငံဟာ တစ္ခ်ိန္က ဖက္ဆစ္နယ္ခ်ဲ႕ရဲ႕ အႏိုင္က်င့္မႈကို ခါးစီးခံခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေတာ္လွန္ေရးမ်ဳိးဆက္သစ္အတြက္ သူတို႔ ရိုးရာအစဥ္အလာမွာ မရွိခဲ့ေပမယ့္ “ေရွးရိုး အစဥ္အလာႏွစ္ကူးပြဲေတာ္”(구식 설날)လို႔ အဓိပၸါယ္ရတဲ့ ဂူေဂ်ာင္း(구정) အျဖစ္ ေခၚေ၀ၚက်င္းပခဲ့ၾကတာပါ္။ အခုခ်ိန္ထိ အသက္ႀကီးသူေတြရဲ႕ ဂူေဂ်ာင္းလို႔ေခၚတဲ့ သေကၤတ အမွန္ကေတာ့ ကိုလိုနီေခတ္က နာက်င္ခံစားခဲ့ရတဲ့ ေသာကဒဏ္ရာ အမွတ္အသားေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဂူေဂ်ာင္းဆိုတဲ့ အမည္ကို ေခၚေ၀ၚေျပာဆိုျခင္း မျပဳၾကပါဘူး။

ေသာ့၊ဂ္၊ကု၊ဂ္၊ ေသာက္တာကေတာ့ ကိုရီးယားလူမ်ဳိးေတြရဲ႕ ေရွးဘိုးေဘးဘီဘင္ေတြ လက္ထက္ကတည္းက ႏွစ္သစ္ရဲ႕ ပထမဆံုးမနက္မွာ အျဖဴေရာင္ ေသာ့၊ဂ္၊ကု၊ဂ္၊နဲ႕အတူ စတင္ခဲ့ၾကတဲ့ အေလ့အထျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္သစ္ရဲ႕ ပထမဆံုးေန႔သစ္မွာ သန္႔စင္ၿပီးေတာ့ ျပတ္သားခိုင္မာတဲ့ စိတ္ဓါတ္ေမြးၾကစို႔ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္နဲ႔ ေသာ့၊ဂ္၊ကု၊ဂ္၊ကို လုပ္ေသာက္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ကိုရီးယားလူမ်ဳိးေတြဟာ ေဆာလ္လားရက္မွာ ေသာ့၊ဂ္၊ကု၊ဂ္၊ကို မျဖစ္မေန ေသာက္ၾကရပါတယ္။ ဒီအဓိပၸါယ္ကေတာ့ အသက္တစ္ႏွစ္ႀကီးလာၿပီဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟိုးတုန္းကေတာ့ ေဆာလ္လားမွာ အသက္ေမးၾကရင္ “အသက္ ဘယ္ႏွစ္ႏွစ္လဲ”လို႔ မေမးပဲ “ေသာ့၊ဂ္၊ကု၊ဂ္၊ ဘယ္ႏွစ္ခြက္ ေသာက္ၿပီးၿပီလဲ” လို႔ ေမးခဲ့ၾကပါတယ္။ ေသာ့၊ဂ္၊ကို ျပဳလုပ္ၿပီး ေသာက္ရတာကေတာ့ ေသာ့၊ဂ္၊ရဲ႕ ပံုသ႑ာန္ဟာ ေရွးေခတ္က ေငြသားျဖစ္တဲ့ ေၾကးဒဂၤါးရဲ႕ သေကၤတအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားတာပါ။

ေဆာလ္လားရဲ႕ အမွတ္သေကၤတေတြကေတာ့ ရိုးရာအား ကန္ေတာ့ျခင္း၊ လူႀကီးသူမမ်ားအား ကန္ေတာ့ျခင္း၊ ႏွစ္သစ္ကူး၀တ္စံု ၀တ္ဆင္ျခင္း၊ ႏွစ္သစ္ကူး ႏႈတ္ခြန္းဆက္၊ ႏွစ္သစ္ကူးသေကၤတ ခ်ိတ္ဆြဲျခင္း၊ သရဲလွန္႔ျခင္း၊ ယူႏိုရီ ကစားျခင္း၊ ေနာလ္တြီဂီ ကစားျခင္း နဲ႔ ေခါင္းေဆးမဂၤလာျပဳျခင္း စသည္တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏွစ္သစ္ကူးမနက္ ေစာေစာမွာ ရိုးရာ၀ိဥာဥ္ေတြကို ပင့္ဖိတ္ၿပီး၊ အစားအစာအေနနဲ႔ေတာ့ အနည္းဆံုး အမယ္ေရ ၅ မ်ဳိး၊ ၇ မ်ဳိးမွ ၂၄ ေလးမ်ဳိးေလာက္အထိ ပါရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီ ကန္ေတာ့ပြဲကိုေတာ့ ေခၽြးမအႀကီးဆံုးက ျပင္ဆင္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီကန္ေတာ့ပြဲတင္ၿပီးရင္ အမ်ဳးိသားမ်ားက ၂ ႀကိမ္ခန္႔၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ားက ၃ ႀကိမ္ခန္႔ မိသားစုရဲ႕ ႀကီးစဥ္ငယ္လိုက္ ကန္ေတာ့ၾကရပါတယ္။ ဒီလို မကန္ေတာ့ခင္မွာလည္း မနက္ေစာေစာထ လို႔ ေရမိုးခ်ဳိးကာ၊ အ၀တ္သစ္ အစားသစ္ကို ၀တ္ဆင္ၾကရပါတယ္။ ေရွးေခတ္ကေတာ့ အမ်ဳိးသမီးမ်ားက ႏွစ္သစ္ကူးႏႈတ္ခြန္းဆက္အျဖစ္ တစ္ျခားအိမ္မ်ားကို လိုက္လံ ႏႈတ္ခြန္းဆက္ရတဲ့ ဓေလ့ထံုးစံ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ယုန္ပိုက္ၿပီး၊ ေရႊေရာင္၀တ္စံု ဆင္ျမန္းထားတဲ့ ေဆာလ္လားေန႔ရဲ႕ နတ္သမီးပံုေတာ္ကို အိမ္ေရွ႕တံခါးမႀကီးမွာ တစ္ဖက္တစ္ပံုစီ ခ်ိတ္ဆြဲၾကပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ေရွးတုန္းက ရိုးရာအယူ တစ္ခုရွိခဲ့ပါေသးတယ္။ ေဆာလ္လားႏွစ္သစ္ကူးညမွာ သရဲဟာ အိမ္ေပါက္ေစ့ေလွ်ာက္ၿပီး ဖိနပ္ကို စီးၾကည့္ကာ သူနဲ႔ေတာ္ရင္ မွတ္သြားတယ္လို႔ ယံုၾကည္ၾကတဲ့အတြက္ ေအာက္ဖက္မွာ အေပါက္အမ်ားႀကီးပါတဲ့ အ၀ိုင္းပံုစံကို ဇကာခြက္ကို အိမ္ေရွ႕မွာ ခ်ိတ္ဆြဲၿပီး၊ သရဲက အဲဒီ အေပါက္ေတြကို ေရတြက္ရင္းက မိုးေသာက္ ၾကက္တြန္ေတာ့ ထြက္ေျပးတယ္လို႔ ဆိုရိုးရွိခဲ့ၾကတာပါ။ တစ္ကယ္လို႔မ်ား သရဲအမွတ္ခံရတယ္ဆိုရင္ အဲဒီသူဟာ အဲဒီတစ္ႏွစ္ပတ္လံုး မေကာင္းတဲ့အျဖစ္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ႀကံဳရတတ္တယ္လို႔ ေရွးလူႀကီးသူမေတြက ေျပာရိုးရွိခဲ့ပါတယ္။ ေဆာလ္လားမနက္မွာ ဗို႔၊ဂ္၊က်ဳိရီေခၚတဲ့ ဆန္စစ္ဇကာႏွစ္ခုစံုကို အိမ္တံခါးမႀကီးရဲ႕ အတြင္းဘက္အေပၚမွာ ခ်ိတ္ဆြဲရင္ မဂၤလာရွိတယ္လို႔လည္း အယူရွိခဲ့ပါတယ္။ ေဆာလ္လားကို အသက္၀င္ေစတဲ့ အရာကေတာ့ တရုပ္လို အန္ေပါင္း(ဟုန္ေပါင္း)လို႔ ေခၚတဲ့ ႏွစ္သစ္ကူး မုန္႔ဖိုးေပးတာပါပဲ။ ႏွစ္သစ္ကူး မုန္႔ဖိုးဟာလည္း ကိုရီးယားလူငယ္ေတြအတြက္ ေဆာလ္လားရဲ႕ ဆြဲေဆာင္မႈတစ္မ်ဳိးပါပဲ။

ေဆာလ္လားဟာ ကိုရီးယားလူမ်ဳိးေတြလိုပဲ၊ တရုပ္လူမ်ဳိးေတြအတြက္လည္း အဓိက ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ လပတ္လမ္းေၾကာင္းအေျချပဳတဲ့ ႏွစ္တစ္ႏွစ္ရဲ႕ ပထမဆံုးေန႔ ျဖစ္တာျခင္း အတူတူမို႔လို႔ပါပဲ။ သို႔ေသာ္ အနည္းငယ္ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ အေျခအေနေလးေတာ့ ရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ လျပကၡဒိန္ရဲ႕ ႏွစ္သစ္ေန႔အစကို တြက္ခ်က္နည္းအရ ကိုရီးယားနဲ႔ တရုပ္တို႔ အၾကားမွာ အခ်ိန္ျခားနားခ်က္ (၁) နာရီ ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ လစဥ္ လျပကၡဒိန္ရဲ႕ အစရက္ကို ေန၊လ နဲ႔ ကမာၻေျမတို႔ တစ္တန္းတည္းက်တဲ့ရက္ကို အေျခခံအားျဖင့္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အဲဒီလို တစ္တန္းတည္း က်တဲ့အခ်ိန္ကလည္း ည (၁၁)နာရီ၊ (၁၂)နာရီေလာက္ ျဖစ္တာေၾကာင့္၊ သန္းေခါင္ယံႀကီးမွာ အိပ္ယာထၿပီး ႏွစ္သစ္ကူးရတဲ့ အခက္အခဲေၾကာင့္ ကိုရီးယားႏွစ္သစ္ဟာ တရုပ္ႏွစ္သစ္ထက္ တစ္ရက္ေစာတတ္ပါတယ္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာတုန္းက တစ္ရက္ေစာခဲ့သလို၊ ၂၀၂၈ ခုႏွစ္မွာလည္း တစ္ရက္ေစာဦးမယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကိုရီးယားလိုပဲ ေဆာလ္လားမွာ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲေတာ္ က်င္းပၾကတဲ့ အာရွႏိုင္ငံေတြကေတာ့ တရုပ္၊ ဗီယက္နမ္၊ ေဟာင္ေကာင္၊ ထိုင္၀မ္၊ စင္ကာပူ အစရွိသည္တို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားမွာေတာ့ တစ္ပါတ္လံုး အလုပ္လုပ္ၾကၿပီး ႏွစ္သစ္ကူး ရက္သတၱပါတ္ရဲ႕ တနဂၤေႏြေန႔မွာ ႏွစ္သစ္ကူးပြဲ က်င္းပၾကတယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါေလးေတြကေတာ့ ေဆာလ္လားနဲ႔ပါတ္သက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေလးေတြပါပဲ။ တစ္ကယ္ေတာ့ ေဆာလ္လား ပြဲေတာ္ဟာ ဒ့ီထက္ေလးနက္ပါေသးတယ္။ လက္လွမ္းမီ သေလာက္ေလးကိုပဲ ဗဟုသုတရေအာင္ တင္ျပေပးလိုက္တာပါ။

ညီအကိုတို႔အေနနဲ႔လည္း ေဆာလ္လားပိတ္ရက္မွာ အနားယူ အပန္းေျဖရင္း၊ ကိုရီးယား ယဥ္ေက်းမႈကို တေစ့တေစာင္းေလ့လာကာ အက်ဳိးရွိ ေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ ပိတ္ရက္မ်ား ျဖစ္ပါေစလို႕ ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းေပးလိုက္ပါတယ္။