ကုိးကန္႔ျပႆနာ – အပုိင္း (၄) ဇာတ္သိမ္းပုိင္း

ေရးသားသူ — ေမာင္ေမာင္စုိး

● ကိုးကန္႔ျပႆနာအေပၚ ႏိုင္ငံတကာသေဘာထား

◊ ပထမအခ်က္

တ႐ုတ္နယ္စပ္ ကိုးကန္႔ေဒသမွာ ဖုန္ၾကားစင္းတို႔ရဲ့ ကိုးကန္႔တပ္ဖြဲ႔ေတြ ဝင္ေရာက္တိုက္ခ့ဲတာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္ တ႐ုတ္ ျပည္ရဲ့ ပါဝင္ပတ္သက္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အားလုံးကေမးခြန္းထုတ္လာသလို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာမႈေတြလဲ ျပဳလုပ္လာ ၾကပါတယ္။ ၁၉၆၈ က ဗကပကို အလုံးအရင္းနဲ႔ ကူညီခ့ဲဖူးတ့ဲ့တ႐ုတ္ျပည္ကို သံသယမ်က္ေစ့နဲ႔ ၾကည့္ၾကတာ အဆန္းတက်ယ္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ တ႐ုတ္စစ္သားေတြ ဝင္တိုက္သလား၊ တ႐ုတ္ျပည္က အကူအညီေပးသလား၊ တ႐ုတ္နယ္ေျမကို အသုံးခ်ခြင့္ ေပးသလား စသျဖင့္ လားေပါင္းမ်ားစြာ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားစြာ ရင္ဆိုင္ရပါေတာ့တယ္။ေနာက္ပိုင္းမွာလဲ တ႐ုတ္ျပည္တြင္း ဟုိတယ္ႀကီးတခုကေန ဖုန္ၾကားစင္း ကြပ္ကဲေနေၾကာင္းနဲ႔ ဒဏ္ရာရ ကိုးကန္႔တပ္ဖြဲ႔ ဝင္ေတြ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းေဆး႐ံုတခုမွာ တက္ေရာက္ ေဆးကုသေနေၾကာင္း စြပ္စြဲေျပာဆိုခ်က္မ်ား ေပၚထြက္လာသလို တ႐ုတ္ေၾကးစားစစ္သားေတြ ကိုးကန္႔တပ္ဘက္က ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ေနေၾကာင္း ေျပာဆိုမႈေတြ ရွိခ့ဲ့ပါတယ္။တ႐ုတ္အစိုးရက ကိုးကန္႔ျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တရားဝင္သတင္းထုတ္ျပန္မႈမ်ားျပဳလုပ္ခ့ဲသလို ႏွစ္ဖက္ သံအမတ္ မ်ားကို ေခၚယူေတြ႔ဆုံရွင္းလင္းတာေတြ ျပဳလုပ္ခ့ဲ့ၾကပါတယ္။ တ႐ုတ္အစိုးရကေတာ့ သူတို႔ပါဝင္ပတ္သက္မႈ မရွိ ေၾကာင္း၊ သူတို႔နယ္ေျမကိုအသုံးျပဳခြင့္ေပးမွာ မဟုတ္ေၾကာင္း ေၾကညာခ့ဲပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျမန္မာျပည္ ထဲမွာရွိတ့ဲ တ႐ုတ္ လူမ်ဳိးမ်ားနဲ႔ တ႐ုတ္အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားကို ကာကြယ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုခ့ဲတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ကိုးကန္႔ျပႆနာကို ခရိုင္းမီးယားအေရးနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္တာဟာ ရယ္ဖြယ္သာျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ျမန္မာနယ္နမိတ္ကို တိက်စြာ ေရးဆြဲၿပီးျပီလို႔ တ႐ုတ္သံ တမန္မ်ားက ေျပာဆိုခ့ဲပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ ကိုးကန္႔ျပႆနာကို ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းအေျဖရွာဖို႔ တ႐ုတ္အစိုးရက အႀကိမ္ႀကိမ္တိုက္ တြန္းခ့ဲပါတယ္။

◊ ဒုတိယအခ်က္

ကိုးကန္႔ျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္အေျခစိုက္ တ႐ုတ္ပညာရွင္တဦးရဲ့သုံးသပ္ခ်က္ ထြက္လာပါတယ္။ Ko Kang conflict: How will China respond ကိုးကန္႔ပဋိပကၡကို တ႐ုတ္ဘယ္လိုတုံ႔ျပန္မလဲ ဆိုတဲ့သုံးသပ္ခ်က္ပါ။ ေရးသားသူကေတာ့ Henry L Stimson Center East Asia program နဲ႔ Brooking Institution က တ႐ုတ္အမ်ဳိးသမီးပညာရွင္တဦးျဖစ္တ့ဲ Yun Sun ယြင္ဆြန္ ရဲ့သုံးသပ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

သူမရဲ့သုံးသပ္ခ်က္အရ တ႐ုတ္ပညာရွင္အခ်ဳိ႕က တ႐ုတ္ျပည္ရဲ့ေသနဂၤဗ်ဴဟာအတြက္ေရွ႕႐ႈၿပီး ကိုးကန္႔အပါ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္အေရးကိစၥေတြမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ဖို႔ အၾကံျပဳေပမ့ဲ တ႐ုတ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္ပိုင္းနဲ႔ အျခားတ႐ုတ္ပညာ ရွင္မ်ားက ပယ္ခ်ခ့ဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ဘီလီယံမ်ားစြာရင္းနွီးျမႇဳပ္ႏံွထားတ့ဲ့အျပင္ ျမန္မာျပည္ျဖတ္မယ့္ စီးပြားေရးလမ္းေၾကာင္းနွစ္ခုအေပၚမွာဘဲ အာရံုျပဳထားၿပီး ျမန္မာျပည္တည္ျငိမ္ေအးျငိမ္မႈကို ဒီအက်ိဳး စီးပြါးေတြေအာင္ျမင္ဖို႔ အတြက္ လိုလားသူျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမ့ဲ ကိုးကန္႔အေရးမွာ ဖုန္ၾကားစင္းရပ္တည္ႏိုင္သြားရင္လဲ ဖုန္ၾကားစင္းတို႔နဲ႔ဆက္ဆံမွာျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္အစိုးရ အေန နဲ႔ ပါကစၥတန္ အာဖဂန္တို႔မွာ စီးပြားေရးလုပ္ခ့ဲတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳအရ အစိုးရနဲ႔တိုက္ခိုက္ေနတ့ဲ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ဆက္ဆံ လုပ္ကိုင္ ဖူးတဲ့ အေတြ႔အၾကံဳရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ယြင္ဆြန္ကေတာ့ ကိုးကန္႔ျပႆနာေျဖရွင္းဖို႔ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ ေတြရဲ့ strenght နဲ႔ wisdom ေပၚမူတည္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ့ လုပ္ကိုင္ႏိုင္စြမ္းနဲ႔ ဉာဏ္ပညာ ႀကီးမႈေပၚ မူတည္ တယ္လို႔ဆိုရေပမယ္။

◊ တတိယအခ်က္

ကိုးကန္႔ျပႆနာေပၚလာၿပီး ေလာက္ကိုင္ကိုတိုက္ေတာ့ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိုထိပါးတာလို႔ ျမန္မာအစိုးရက ေၾက ညာခ့ဲ့ေပမ့ဲ DKBA ႏႈတ္ခမ္းေမႊးတို႔ ျမဝတီက္ိုတိုက္ခ့ဲတုန္းက ဘာေၾကာင့္ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ ထိပါးတာလို႔ မေၾကညာခ့ဲ သလဲလို႔ VOA က ေမးခြန္းထုတ္ခ့ဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္း အေမရိကန္အစိုးရ သေဘာထားထုတ္ျပန္ရာမွာလဲ ကိုးကန္႔ျပႆနာကို ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္စြက္ဖက္မႈအျဖစ္ သေဘာမထားဘဲ ျပည္တြင္းတိုင္းရင္းသားျပႆနာအျဖစ္သာ ႐ႈျမင္ခ့ဲပါတယ္။ ျပႆနာကို ေဆြးေႏြးအေျဖရွာဖို႔ တိုက္တြန္း ခ့ဲၿပီး လက္ရွိ တျပည္လုံးအပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလမ္းေၾကာင္းကို မထိခိုက္ေစေရး သတိထားေျဖရွင္းဖို႔ ေတာင္းဆိုခ့ဲပါတယ္။

သတိထားရမွာကေတာ့ လက္ရွိကိုးကန္႔အေရးမွာ ပါဝင္တိုက္ခိုက္တယ္လို႔ဝန္ခံထားတ့ဲ MNDAA ကိုးကန္႔အဖြဲ႔၊ TNLA ပေလာင္အဖြဲ႔၊ AA ရခိုင္အဖြဲ႔ေတြဟာ ခုထိ အစိုးရနဲ႔ ေဆြးေႏြးပြဲစားပြဲဝိုင္းကို ေရာက္မလာေသးတဲ့အဖြဲ႔ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

◊ စတုတၳအခ်က္

တခ်ဳိ႕ တ႐ုတ္ဆန္႔က်င္ျပတာ အေမရိကန္ကို မ်က္စပစ္ျပတာလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ online မွာလဲ အေမရိကန္ေလ ယာဥ္ တင္သေဘၤာပုံေတြတင္ၿပီး ထိုင္းနိုင္ငံမွာျပဳလုပ္မယ့္ ေႁမြေဟာက္စစ္ဆင္ေရးအတြက္ ႀကိဳတင္ေရာက္ရွိေနတ့ဲ အေမရိကန္ တပ္ေတြက တ႐ုတ္ျပည္ရဲ့ ျမန္မာျပည္ေပၚအနိုင္က်င့္မႈကို အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္ေနၿပီလို႔ ဝါဒျဖန္႔ၾကပါတယ္။ ဒါေတြအားလုံး မွားပါတယ္။

အေမရိကန္ဟာ အျခားတိုင္းျပည္ေတြကိုကူညီဖို႔ အေၾကာင္းႏွစ္ခ်က္ဘဲရွိပါတယ္။ တခ်က္က ဒီမိုကရက္စံႏႈန္းေတြ ျပည့္မွီမွ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရမွာ အဲဒီစံႏႈန္းေတြ မရွိေသးလို႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျပည့္မွီေအာင္ လုပ္ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုထားၿပီး ျပည့္စုံခ့ဲရင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲေနာက္ပိုင္းမွာမွ အကူအညီေတြ ရင္းနွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြေပးမယ္လို႔ အေမရိကန္နဲ႔ သူ႔မဟာမိတ္ ေတြ ေၾကညာထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္ေတြကူညီတ့ဲ ေနာက္အေၾကာင္းတခ်က္ကေတာ့ အဲဒီတိုင္းျပည္မွာရွိတ့ဲ့ သူအက်ိဳးစီးပြားနဲ႔သက္ဆိုင္ပါ တယ္။ လက္ရွိျမန္မာျပည္မွာ ကာကြယ္စရာ အေမရိကန္အက်ိဳးစီးပြား ေျပာပေလာက္ေအာင္မရွိပါဘူး။ တ႐ုတ္ျပည္မွာေတာင္ အေမရိကန္အက်ိဳးစီးပြား ဘီလီယံေပါင္းမ်ားစြာ ရွိပါေသးတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ အင္အားႀကီမားတဲ့၊ ကမၻာမွာ GDP ဒုတိယအျမင့္ဆုံးျဖစ္တ့ဲ၊ အေမရိကန္နဲ႔အေနာက္အုပ္စုရဲ့ ႀကီးမားတဲ့ရင္းႏွိီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြရွိတဲ့၊ သူတို႔ရဲ့ ႀကီးမားတဲ့ေစ်းကြက္ရွိတ့ဲ့တ႐ုတ္ျပည္၊ အနုျမဴလက္နက္ပိုင္ဆိုင္ၿပီး ေခတ္မွီအင္အားေတာင့္တင္းတ့ဲ တပ္မေတာ္တရပ္ရွိတ့ဲ တ႐ုတ္ျပည္ကို အေမရိကန္ အထူးသတိထားဆက္ဆံပါတယ္။ ပစိဖိတ္ေဒသတြင္းက အေမရိကန္ရဲ့ စိတ္ခ်ရတ့ဲ မဟာမိတ္ေတြျဖစ္တ့ဲ ဂ်ပန္ နဲ႔ဖိလစ္ပိုင္တို႔ တ႐ုတ္နဲ႔ ေရပိုင္နက္ဆိုင္ရာအခ်င္းမ်ားတာေတာင္မွ အေမရိကန္အေနနဲ႔ အထူးသတိႀကီးစြာထားၿပီး တုံ႔ျပန္ ခ့ဲတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

◊ ပဥၥမအခ်က္

ကိုးကန္႔ျပႆနာဟာ ျပည္တြင္းျပႆနာတရပ္အျဖစ္သာ အားလုံးကသေဘာထားၾကပါတယ္။

၁၅ တ႐ုတ္အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး

◊ ပထမအခ်က္

ကိုးကန္႔အဖြဲ႔အေနနဲ႔ တႏွစ္ေလာက္ႀကိဳၿပီး တ႐ုတ္ျပည္တြင္းမွာ online ကေန ကိုးကန္႔အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စည္းရံုး လႈံ႔ေဆာ္ ခ့ဲပုံရပါတယ္။ ကိုးကန္႔တ႐ုတ္အမ်ဳိးသားေတြအခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည္မတ႐ုတ္အမ်ဳိးသားမ်ားဆီက စာနာမႈရေအာင္ ႀကိဳးစားခ့ဲမႈရွိၿပီး တ႐ုတ္အနာဂတ္ေသနဂၤဗ်ဴဟာအတြက္ ျမန္မာနယ္စပ္အဖြဲ႔အစည္းေတြကိစၥမွာ ပါဝင္ပတ္သက္မႈ ရွိရမယ္ ဆိုတ့ဲ တ႐ုတ္အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီေတြရဲ့ေထာက္ခံမႈနဲ႔အတူ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းမွာ အေတာ္ေလးကိုပ်ံႏွံ႔ၿပီး ေထာက္ခံမႈရပုံေပၚ ပါတယ္။

ေလာက္ကိုင္စစ္ပြဲျဖစ္ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ဘက္ကိုေျပးလာတဲ့ ကိုးကန္႔သားေတြအတြက္ တ႐ုတ္ျပည္မွ တ႐ုတ္မ်ားက မ်ားစြာ ကူညီေထာက္ပ့ံခ့ဲပါတယ္။ ဒ့ါျပင္ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီတ့ဲ ကိုးကန္႔တ႐ုတ္စစ္ေဘးဒုကၡသည္ေတြအတြက္ တ႐ုတ္အာဏာ ပိုင္ေတြက ေနစရာ စားစရာ ေဆးဝါးမ်ားစီစဥ္ေပးတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါဟာ တ႐ုတ္အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီမ်ားရဲ့ဖိအားေၾကာင့္လို႔ ဆုိႏိုင္ပါ တယ္။ ၿပီးခ့ဲတ့ဲကခ်င္စစ္ပြဲကာလတုန္းက တ႐ုတ္ျပည္တြင္းေျပးဝင္ခ့ဲတ့ဲ ကခ်င္စစ္ေဘး ဒုကၡသည္ေတြက္ို ဒီလိုကူညီမႈမရွိ တ့ဲအျပင္ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းဝင္မွာကို တားဆီးတာ ႏွင္ထုတ္တာေတြ ျပဳလုပ္ခ့ဲၾကတာပါ။

ဒါ့ျပင္ စစ္ပြဲျဖစ္ၿပီးမၾကာမွီမွာ ေလာက္ကိုင္မွာပစ္အသတ္ခံရတ့ဲ အရပ္သားဝတ္နဲ႔ ကိုးကန္႔တ႐ုတ္ေတြရဲ့ပုံေတြ တ႐ုတ္အင္ တာနက္ online မွာ ပလူပ်ံသြားပါတယ္။ ဒီဓါတ္ပုံေတြရဲ့ တိက်ခိုင္မာမႈနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အျငင္းပြားဖြယ္ရာရွိေပမ့ဲ တ႐ုတ္ online မွာေတာ့ ေအာင္ျမင္သြားၿပီး တ႐ုတ္အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီေတြရဲ့ ေထာက္ခံမႈျမင့္တက္ခ့ဲ့ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ ျပင္းထန္တ့ဲ့ post ေတြဆိုရင္ တ႐ုတ္အာဏာပိုင္ေတြက ေစာင့္ၾကည့္ၿပီး ျဖဳတ္ခ်ေနရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

ဒါေပမ့ဲ ေဖ ၄ ရက္ေန႔ BBC သတင္းအရ ေလာက္ကိုင္ျမိဳ့အတြင္းမွာ အရပ္ဝတ္နဲ႔ သက္ႀကီးရြယ္အိုနဲ႔ အမ်ဳိးသမီးမ်ားအပါ လူ ၆၀ ေက်ာ္ ေသနတ္ဒဏ္ရာနဲ႔ ေသဆုံးေနတာေတြ႔ရၿပီး တပတ္ေလာက္ၾကာမွ မီးသၿဂႋဳလ္ႏိုင္ခ့ဲတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီ BBC သတင္းဟာ တ႐ုတ္အမ်ဳိးသားဝါဒီေတြအတြက္ မီးေလာင္ရာေလပင့္သလို ျဖစ္မွာအမွန္ပါဘဲ။

ကုလသံတမန္တဦးကို ျမန္မာအမ်ဳိးသားေရးဝါဒီ မဘသဘုန္းႀကီးတပါးက ဆဲဆိုျပစ္တင္တာ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ မသက္ ဆိုင္သ လို အေရးယူမႈမျပဳလဲ ရပါတယ္။ အလားတူပါဘဲ၊ ၿပီးခ့ဲတ့ဲ ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္ေလာက္က ဂ်ပန္ဆန္႔က်င္ေရးဆႏၵျပပြဲေတြကို တ႐ုတ္ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီမ်ား ျပင္းျပင္းထန္ထန္လုပ္ခ့ဲၾကသလို ဂ်ပန္ႏိုင္ငံလုပ္ကားမ်ားကို မီးတင္႐ႈိ႕ခ့ဲၾကပါတယ္။ ဒီအတြက္ တ႐ုတ္အစိုးရမွာ တာဝန္မရွိခ့ဲသလို က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူမႈျပဳတာလဲ မေတြ႔ရပါ။

တ႐ုတ္အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီမ်ားအေနနဲ႔ စိတ္ဓါတ္ေရးအရ လႈံ႔ေဆာ္တာတင္ ရပ္မေနမွာကိုေတာ့ စိုးရိမ္ သတိျပဳသင့္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္အတြက္ ဆိုးက်ိဳးေပးမယ့္အရာအားလုံးကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္ပါတယ္။

◊ ဒုတိယအခ်က္

ျမန္မာျပည္နဲ႔တ႐ုတ္ျပည္ဟာ ေရွ႕ဆင့္ေနာက္ဆင့္ တိုင္းျပည္သစ္ထူေထာင္ၿပီး ႏွစ္ႏိုင္ငံဆက္ဆံေရးစတင္ခ့ဲပါတယ္။ ျမန္မာ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုနဲ႔ တ႐ုတ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ႀကိဳးအင္းလိုင္ {ခ်ဴအင္လိုင္း} လက္ထက္ေတြမွာ ေႏြးေထြးတ့ဲဆက္ဆံေရးရွိၿပီး တ႐ုတ္ျဖဴ ကူမင္တန္ကိုတိုက္ထုတ္ရာမွာ နီးကပ္တ့ဲ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြရွိခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံ နယ္နမိတ္ေတြကိုလဲ ပူးေပါင္း အတည္ျပဳသတ္မွတ္နိုင္ခ့ဲပါတယ္။

ဒါေပမ့ဲ ၁၉၆၇ တ႐ုတ္-ျမန္မာအေရးအခင္းကစၿပီး ဆက္ဆံေရးယုိယြင္းခ့ဲပါတယ္။ ဆန္ျပႆနာကအစျပဳတ့ဲ အၾကပ္ အတည္းကို ဗိုလ္ေနဝင္းအစိုးရက အမ်ဳိးသားေရးအလံလႊင့္ လမ္းေၾကာင္းလႊဲတာဆိုၿပီး သုံးသပ္ၾကသလို တ႐ုတ္ယဥ္ ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးအရွိန္နဲ႔ ပင္လယ္ရပ္ျခားတ႐ုတ္ေက်ာင္းသားေတြၾကား စိမ့္ဝင္ေနတဲ့ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဝင္ ပင္လယ္ရပ္ျခားတ႐ုတ္အမိ္်ဳးသားမ်ားရဲ့ စည္းရံုးလႈပ္ရွားမႈေတြကလဲ ျပႆနာရဲ့ မီးစေတြပါဘဲ။

၁၉၆၈ ဗကပ ကို တ႐ုတ္ကအလုံးအရင္းနဲ႔ကူညီၿပီး ပီကင္းအသံလႊင့္ဌာနကေန တိုက္ရိုက္ ေနဝင္း-စန္းယုစစ္အစိုးရလို႔ ေျဗာင္တိုက္ခိုက္ေနစဥ္ကေတာ့ ဆက္ဆံေရးအဆိုးအဝါးဆုံးအခ်ိန္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၇၆ တိန္႔ေရွာင္ဖင္တက္လာၿပီး ဗကပကို အကူအညီေလွ်ာ့ခ်ၿပီး မဆလအစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံေရးအသစ္ ျပန္စခ့ဲပါတယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ဗကပ ၿပိဳကြဲၿပီး နဝတ စစ္အစိုးရတက္လာခ်ိန္ကစၿပီး တ႐ုတ္နဲ႔စစ္အစိုးရဟာ ဆက္ဆံေရး အလြန္ေကာင္းမြန္ခ့ဲတယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ တ႐ုတ္အစိုးရအေနနဲ႔ UN မွာ ဗီတိုအာဏာသုံးၿပီး ႏိုင္ငံေရးအရ စစ္အစိုးရကို ကာကြယ္ေပးခ့ဲသလို နိုင္ငံတကာမွာ အထီး က်န္ျဖစ္ေနတ့ဲ စစ္အစိုးရနဲ႔ စီးပြားေရးပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခ့ဲသလို စစ္လက္နက္ပစၥည္းမ်ားလဲ ေရာင္းခ်ေပးခ့ဲပါတယ္။

ဒီအတြက္ ျမန္မာျပည္က စီပြားေရးအခြင့္အလမ္းမ်ားစြာလဲ တ႐ုတ္တို႔ရခ့ဲပါတယ္။ ဒါေပမ့ဲ့ တ႐ုတ္ျပည္လို ႀကီးမားတဲ့ တိုင္း ျပည္တခုနဲ႔ ဆက္ဆံရာမွာ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္တို႔ သတိထားရမယ့္အခ်က္ေတြ မ်ားစြာရွိပါတယ္။

တိုင္းျပည္ခ်င္းဆက္ဆံရာမွာ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ေပက်င္းရွိ တ႐ုတ္ဗဟိုအစိုးရနွင့္ ဆက္ဆံရတာမွန္ေပမ့ဲ တ႐ုတ္ဟာ အလြန္ႀကီးမားၿပီး က်ယ္တ့ဲတိုင္းျပည္ျဖစ္တ့ဲ့အတြက္ အာဏာအားလုံး ဗဟိုမွာစုဖို႔ မျဖစ္နိုင္ပါ။ ျမန္မာျပည္နဲ႔ကပ္လ်က္ ယူနန္ ျပည္နယ္္သည္ပင္ ျမန္မာျပည္နဲ႔မတိမ္းမယိမ္းရွိၿပီး လူဦးေရပိုမ်ားသည္။ စစ္ခၽြမ္းျပည္နယ္ဆိုလွ်င္ လူဦးေရသန္း တရာ ေက်ာ္ၿပီး ျမန္မာျပည္လူဦးေရ ႏွစ္ဆရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဒီျပည္နယ္ေတြမွာလဲ ႀကီးမားတဲ့လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြရွိတယ္ဆိုတာ သတိျပဳဖို႔လိုပါတယ္။ ျမန္မာျပည္လို ဗဟိုမွာအာဏာအားလုံးစုထားတ့ဲ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ပုံစံမ်ဳိး တ႐ုတ္ျပည္မွာမရွိပါ။ ျပည္နယ္အလိုက္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေဒသအလိုက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြရွိထားတယ္ဆိုတာ သတိျပဳဖို႔လိုပါတယ္။

ဥပမာ- တ႐ုတ္နယ္စပ္ေရႊလီျမိဳ့မွာရွိတ့ဲ တ႐ုတ္ဘဏ္မန္ေနဂ်ာဟာ တ႐ုတ္-ျမန္မာ ေငြေစ်းကြက္ကို မျပတ္ေစာင့္ၾကည့္ ေနၿပီး လိုအပ္လို တ႐ုတ္ဘဏ္တြင္းရွိ ျမန္မာေငြမ်ားသြန္ထုတ္ၿပီး တ႐ုတ္ေငြလဲလွယ္ျခင္း ဒါမွမဟုတ္ တ႐ုတ္ေငြမ်ား ထုတ္ၿပီး ျမန္မာေငြမ်ားသိမ္းျခင္းျပဳလုပ္ကာ ေငြလဲတ့ဲ့ေစ်းကြက္ကို ထိန္းေက်ာင္းၾကပါတယ္။ မူဆယ္က ျမန္မာဘဏ္ မန္ေန ဂ်ာကေတာ့ သတ္မွတ္ခ်က္အတိုင္း ေငြသြင္းေငြထုတ္လုပ္တာကလြဲလို႔ ဘာလုပ္ကိုင္ခြင့္မွရွိမယ္မဟုတ္ပါ။ ဒီကေန ေတြ႔ႏိုင္ တာက က်န္တ့ဲယူနန္ျပည္နယ္အစိုးရနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္းေတြ ေဒသေတြမွာ ပိုမိုႀကီးမားတဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ အခြင့္ အာဏာေတြရွိေနတယ္ဆိုတာ သတိျပဳဖို႔လိုပါတယ္။

ဆိုလိုတာကေတာ့ ေပက်င္းဗဟိုအစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ရံုတင္မရဘဲ ယူနန္ျပည္နယ္အစိုးရ တိုင္းအစိုးရ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသအစိုးရတို႔နဲ႔ မိမိျမန္မာျပည္ အဆင့္ဆင့္အစိုးရအဖြဲ႔အစည္းမ်ား ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ ေအာင္ တည္ ေဆာက္ရန္ လိုအပ္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္အေနနဲ႔ စစ္အာဏာရွင္ သက္တမ္းရွည္ၾကာၿပီး ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ လြန္စြာအားေကာင္း ေပရာ ေအာက္အဆင့္မ်ားရဲ့လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ လုပ္နိုင္စြမ္းမွာ မ်ားစြာအကန္႔အသတ္ရွိပါတယ္။ ထိုင္းနိုင္ငံလို လာအိုလို ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္လို တိုင္းျပည္ငယ္မ်ားရဲ့ ေအာက္ေျခအဆင့္လုပ္ပိုင္ခြင့္နဲ႔ ထိုတိုင္းျပည္ငယ္ထက္ ႀကီးမားတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ ျပည္နယ္တခုရဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ လြန္စြာကြာျခားတာကိုသေဘာေပါက္ဖို႔လိုပါတယ္။

ထို႔အတူပင္ တ႐ုတ္ဗဟိုစစ္ေကာ္မရွင္ေအာက္တြင္ တ႐ုတ္စစ္တပ္ PLA ေခၚ တ႐ုတ္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ ရွိပါတယ္။ ျမန္မာနယ္စပ္တေလွ်ာက္လုံးဟာ စစ္ခၽြမ္းစစ္ေဒသ ခြင္းမင္စစ္ေဒသခြဲနဲ႔သက္ဆိုင္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္မွာ PLA သာမက ေနာက္ထပ္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔တခုရွိပါေသးတယ္။ ဒီတပ္ဖြဲ႔ကို တ႐ုတ္ဘာသာျဖင့္ ဝူကၽြင္း လို႔ေခၚၿပီး အဂၤလိပ္လို People’s Armed Police Force PAPF လို႔ေခၚပါတယ္။ PAPF ဟာ ျမန္မာလုံထိန္းနဲ႔ဆင္သလိုရွိေပမ့ဲ တကယ္ဆိုရင္ စစ္တပ္ဖြဲ႔ စည္းပုံနဲ႔ ပိုတူပါတယ္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီနဲ႔ ဗဟိုစစ္ေကာ္မရွင္ ပူးေပါင္းဖြဲ႔စည္းတာျဖစ္ေပမ့ဲ ျပည္တြင္းလုံျခံဳေရးဝန္ႀကီးဌာနရ့ဲ လက္ေအာက္ခံျဖစ္ပါတယ္။ တျပည္လုံးမွာ အင္အား ၆၆၀၀၀၀ ခန္႔ရွိတယ္ ဆိုပါတယ္။ တပ္ခြဲ တပ္ရင္းနဲ႔ regiment ေခၚ တပ္ရင္းႀကီးမ်ား ဖြဲ႔စည္းထားရွိပါတယ္။ regiment တခုမွာ တပ္ရင္း ၃ ရင္းခန္႔ ပါတတ္ပါတယ္။

ဒီ PAPF တပ္ဖြဲ႔မ်ားတာဝန္ဟာ အၾကမ္းဖက္မႈအႏၲရာယ္ကာကြယ္ေရး၊ နယ္စပ္လုံျခံဳေရး၊ ေရကာတာ လ်ွပ္စစ္စက္ရံု စသည္ တို႔ကာကြယ္ေရး တာဝန္ယူရၿပီး ျပည္နယ္ တိုင္း ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသေတြရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ တြဲဖက္ၿပီး ထားပါ တယ္။ တ႐ုတ္ျပည္လိုႀကီးမားတဲ့ တိုင္းျပည္ႀကီးတခုမွာ အရာအားလုံး ဗဟုိက အမိန္႔ေပးလို႔မရပါ၊ ေပၚလစီဘဲေပးလို႔ ရပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ အဆင့္ဆင့္လုပ္ကိုင္ခြင့္ရွိတ့ဲ၊ တက္ႂကြသက္ဝင္တ့ဲ ဒီမိုကရက္တစ္အစိုးရသာေပၚခ့ဲရင္ အဆင့္ဆင့္ ေကာင္း မြန္တ့ဲ့ ဆက္ဆံေရးတရပ္ထူေထာင္နိုင္မွာပါ။

လက္ရွိနယ္စပ္တေလွ်ာက္ ရပ္တည္ေနတ့ဲ့ UWSA နဲ႔ မိုင္းလားေဒသတို႔နဲ႔ကပ္ရက္ တ႐ုတ္ျပည္ဘက္ျခမ္းဟာ တ႐ုတ္ ျပည္တြင္း ဝ အခါ ရွမ္း ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသေတြျဖစ္သလို ၎အဖြဲ႔မ်ားအေနနဲ႔ ေအာက္ေျခအဆင့္ဆင့္ ေဒသခံ အာဏာပိုင္မ်ားနဲ႔ ေကာင္းမြန္တ့ဲဆက္ဆံေရး ထူေထာင္ထားႏိုင္ၾကပါတယ္။

ဆိုလိုခ်င္တာကေတာ့ တိုင္းျပည္ရဲ့ နယ္နမိတ္အခ်ဳပ္အျခာကို ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ဖို႔ဆိုရင္ စစ္တပ္ရွိရံုနဲ႔မၿပီးဘဲ ကြၽမ္းက်င္ လိမၼာေပ်ာ့ေျပာင္းတဲ့ သံတမန္ေရးေပၚလစီတရပ္ လိုအပ္ပါလိမ့္မယ္။ အဆင့္ဆင့္မွာ ေပ်ာ့ေျပာင္းစြာ၊ အမွီခိုကင္းစြာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္စြမ္းရွိသူေတြ လိုေပလိမ့္မယ္။

ေနာက္ဆက္တြဲ [၁]

● တ႐ုတ္ဆန္ေလေသာ ဝ မိုင္းလား ကိုးကန္႔ေဒသမ်ား

အထူးသျဖင့္ ၁၉၈၉ ေနာက္ပိုင္း အစိုးရနွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ျပည္မမွျမန္မာမ်ားဟာ ကိုးကန္႔ ဝ မိုင္း လားေဒသမ်ားကို အေရာက္အေပါက္မ်ားလာပါတယ္။ တ႐ုတ္စကားေျပာဆိုမႈမ်ားလႊမ္းမိုးေနျခင္း၊ တ႐ုတ္ဘာသာ စကား ျဖင့္ ေရးသားထားေသာ စာတမ္းမ်ား ဆိုင္းဘုတ္မ်ား ပလူပ်ံေနတာကို ဒီေဒသေတြမွာေတြ႔ရပါတယ္။ အဲဒီလို ေတြ႔ရတ့ဲ၊ ျပည္မမွာႀကီးျပင္းလာတ့ဲ ျမန္မာမ်ားအဖို႔ ျမန္မာပိုင္နက္လို႔မခံစားရဘဲ တ႐ုတ္ပိုင္နက္လိုခံစားမႈ ျဖစ္ၾကပါ တယ္။ တ႐ုတ္ကဘဲတိုက္ရိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ေနသလို ခံစားေျပာဆိုၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီေဒသေတြကို တ႐ုတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ ၾသဇာေပးေနတာ မဟုတ္ပါဘူး၊ တ႐ုတ္ယဥ္ေက်းမႈလႊမ္းမိုးေနတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုတ႐ုတ္ယဥ္ေက်းမႈ လႊမ္းမိုးတ့ဲအေၾကာင္းရင္းကို ေလ့လာသုံးသပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။

◊ ပထမအခ်က္

ဒီေဒသေတြဟာ ဗကပ စိုးမိုးစဥ္ကာလက အစိုးရနယ္ေျမနဲ႔ အဆက္အစပ္မရွိပါ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူစဥ္ကာလ တေလ်ာက္မွာလဲ မၾကာခဏတင္းမာမႈေတြရွိၿပီး အစ္ိုးရရဲ့အုပ္ခ်ဳပ္မႈနဲ႔ ကင္းကြာပါတယ္။ ဒီကာလဟာ ႏွစ္ငါးဆယ္နီးပါး ရွိခ့ဲျပီျဖစ္သလို ဒီ အရင္ကလဲ ျပည္မအစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရး လက္လွမ္းမမွီခ့ဲ့ပါ။ ဗကပ ေခတ္ကာလက မူလတန္းစာသင္ေက်ာင္းေတြ ဖြင့္လွစ္ခ့ဲ့ ေပမ့ဲ ေအာင္ျမင္မႈမရခ့ဲပါ။ မရတ့ဲအဓိကအေၾကာင္းရင္းက ေဒသခံ ကိုးကန္႔ ဝ အခါ ရွမ္း အားလုံးလိုလိုဟာ ဗမာစကား မ တတ္ၾကပါ။ ဗမာစကားေတာင္မတတ္သူေတြက္ို ဗမာစာသင္ဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ခ့ဲပါဘူး။ ဒါ့ျပင္ အစိုးရဘက္နယ္ကိုလဲ သြားဖို႔မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ ကေလးေတြ စာသင္ၾကားေရးအတြက္ တ႐ုတ္ျပည္ကို အားကိုးၾက ရပါတယ္။ တ႐ုတ္ျပည္ဘက္ျခမ္းကလဲ မိမိနဲ႔မ်ဳိးႏြယ္တူ ေဆြမ်ဳိးသားခ်င္းေတြျဖစ္တဲ့ ဝ အခါ ရွမ္း ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေဒသျဖစ္တဲ့အတြက္ အဆင္ေျပပါတယ္။ တိုင္းရင္းဘာသာစကားအျပင္ တ႐ုတ္ဘာသာစကားကိုပါ တြဲဖက္သင္ယူရင္း ဒီေဒသေတြရဲ့ ဒုတိယဘာသာစကားဟာ တ႐ုတ္ဘာသာစကားျဖစ္လာပါတယ္။

အစိုးရနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးယူၿပီးေနာက္ ျမန္မာစာနဲ႔သင္တ့ဲစာသင္ေက်ာင္းေတြ ဖြင့္လွစ္လာေပမ့ဲ အစိုးရနဲ႔ဆက္ဆံေရး မတည္ျငိမ္ တဲ့အတြက္ ဒီေက်ာင္းေတြ မၾကာခဏဆိုသလို ပိတ္ရတာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ အထက္တန္းေအာင္ ေကာလိပ္ တကၠသိုလ္ပို႔ခ်င္ရင္ တ႐ုတ္ျပည္ဘက္က ပိုမိုလြယ္ကူတာေၾကာင့္ တ႐ုတ္စာသင္ၾကားေရးဘက္ျပန္ေရာက္ သြားၾကပါတယ္။

ဒါ့ျပင္ စစ္ပြဲေတြ မတည္ျငိမ္မႈေတြေၾကာင့္ ဒီေဒသခံျပည္သူေတြဟာ စီးပြားေရးေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားမႈ ကူးလူးဆက္ ဆံမႈကို တ႐ုတ္ျပည္နဲ႔ အဓိကလုပ္လာၾကပါတယ္။ ဒီအခါမွာ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့ ဒုတိယဘာသာစကားဟာ ျမန္မာ စကားျဖစ္မ လာေတာ့ဘဲ တ႐ုတ္စကား ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။

◊ ဒုတိယအခ်က္

ဒါ့ျပင္ လြန္ခ့ဲတ့ဲဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္က ျပည္မမွာ ရန္ကုန္-မႏၲေလးေတာင္ မီးမမွန္ေသးပါ။ ဒါ့ျပင္ လက္ကိုင္ဖုန္းဆင္းကဒ္ တခုရ့ဲ အစိုးရေရာင္းေစ်းက ၁၅ သိန္း၊ အျပင္ေစ်းက သိန္းႏွစ္ဆယ္ သုံးဆယ္ရွိပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမွာ ဝ မိုင္းလားေဒသေတြဟာ တ႐ုတ္ျပည္ဘက္ျခမ္းနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီး မီး ၂၄ နာရီရေအာင္၊ ဖုန္းဆင္းကဒ္ေတြ လိုသေလာက္ ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ဝယ္ႏိုင္ေအာင္ လြန္ခ့ဲတဲ့ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ထဲကစီစဥ္ႏိုင္ခ့ဲ့ပါတယ္။ ဝ နယ္ ပန္ဆန္းေစ်းထဲက မုန္ညင္းေရာင္းေနတ့့ဲ ဝ အမ်ဳိးသမီးတေယာက္ လက္ကိုင္ဖုန္းနဲ႔စကားေျပာေနခ်ိန္မွာ ရန္ကုန္ မႏၲေလးမွာ သိန္းႏွစ္ဆယ္ သုံးဆယ္ေပးရလို႔ သူေဌးေတြမွ လက္ကိုင္ဖုန္း ကိုင္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးေတြေအာက္မွာ ဒီေဒသေတြမွာျမန္မာၾသဇာ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ မလႊမ္းဘဲ တ႐ုတ္ ယဥ္ေက်းမႈ တ႐ုတ္ၾသဇာလႊမ္းမိုးတာ အ့ံၾသစရာ မရိွပါ။

◊ တတိယအခ်က္

ေနာက္ထပ္ တ႐ုတ္ယိမ္းတ့ဲ့အေၾကာင္းကေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းမွာရွိတ့ဲ တိုင္းရင္းသားမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားရဲ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ ခြင့္ရအေျခအေနနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေတြရဲ့ရပိုင္ခြင့္ေတြ၊ ၿပီးေတာ့ တ႐ုတ္ရဲ့စီးပြားျမင့္တက္မႈနဲ႔အတူ တ႐ုတ္ျပည္တြင္းရွိ မိမိနဲ႔မ်ဳိး ႏြယ္စုတူတိုင္းရင္းသားရဲ့ လူမႈဘဝျမင့္တက္မႈေတြကို သေဘာက်ၾကတာလဲ ပါပါတယ္။ တ႐ုတ္ရဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုျပ ႆနာ ေျဖရွင္းပုံဟာ စံျပဳေလာက္ေအာင္ေတာ့မျဖစ္ပါဘူး။ တိဘက္၊ အတြင္းမြန္ဂို နဲ႔ စင္းက်န္း ျပည္နယ္ေတြမွာ မၾကာခဏ ျပႆနာေတြ ေပၚေပါက္ေနပါတယ္။ ဒါေပမ့ဲ့ ယူနန္ျပည္နယ္တြင္း တိုင္းရင္းသားကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသေတြမွာေတာ့ အေတာ္အသင့္ ေအာင္ျမင္မႈရတယ္လို႔ဆိုရပါမယ္။ တိုင္းရင္းသားကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေဒသေတြရဲ့ အခြင့္အေရးနဲ႔ပတ္ သက္ၿပီး ျမန္မာျပည္သားမ်ား အေရာက္အေပါက္မ်ားတဲ့ မူဆယ္တဖက္ကမ္းက ေရႊလီၿမိဳ႕ကို ဥပမာေပးခ်င္ပါတယ္။

◊ စတုတၳအခ်က္

မူဆယ္တဖက္ကမ္းေရႊလီျမိဳ႕ဟာ ယူနန္ျပည္နယ္ ရွမ္းကခ်င္ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေတဟုန္တိုင္းထဲက ခရိုင္တခုျဖစ္ပါ တယ္။ ေတဟုန္တိုင္းရဲ့ျမိဳ့ေတာ္ကေတာ့ မန္စီျမိဳ့ျဖစ္ပါတယ္။ ေရႊလီျမိဳ့ဟာ ယခင္ ရွမ္းေစာ္ဘြားအုပ္ခ်ဳပ္ရာျမိ့ဳျဖစ္ၿပီး ရွမ္း ဘာသာနဲ႔ မုန္းေမာလို႔ေခၚပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ျဖစ္တာနဲ႔အညီ ေရႊလီခရိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရာရွိမ်ား ေရႊလီျမိဳ့ေတာ္ဝန္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔ဝင္အားလုံးဟာ ရွမ္း ကခ်င္ တိုင္းရင္းသားေတြခ်ည္းပါဘဲ။ တ႐ုတ္ပါဝင္ခြင့္မရွိပါ။ ေရႊလီျမိဳ့ရဲ႕ အစိုးရရုံးအားလုံးရဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ေတြကို တ႐ုတ္စာ ရွမ္းစာ ကခ်င္စာ ၃ မ်ဳိးလုံးနဲ႔ေရးသားေဖၚျပပါတယ္။ ျမန္မာနဲ႔ ဘယ္ေလာက္ကြာလိုက္ပါသလဲ။ ျမန္မာျပည္မွာ အရင္စစ္အစိုးရကေခတ္က တိုင္းရင္းသားဘာသာစကား ေက်ာင္းမွာ သင္ဖို႔မေျပာနဲ႔၊ ေႏြရာသီ သင္ရင္ေတာင္ ႏွိပ္ကြပ္တာခံရပါတယ္။ ယခု အမ်ဳိးသားပညာေရးဥပေဒ ျပင္ဆင္ခ်က္မွာ မိခင္ တိုင္းရင္းသားဘာသာစကားနဲ႔ သင္ၾကားခြင့္ရေရးအတြက္ တင္ျပေနတာေတာင္ တိုင္းရင္းသား ၁၃၀ ေက်ာ္မ်က္နွာ မၾကည့္ဘဲ ကုလားစာေတြ သင္ခြင့္ရကုန္လိမ့္မယ္ဆိုတ့ဲ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ မ်က္ကန္းမ်ဳိးခ်စ္မ်ားက ကပ်က္ရပ်က္ လုပ္ေန တုန္းပါ။ ဒါ့ျပင္ တ႐ုတ္ျပည္ရ့ဲ့စီးပြါးေရးတိုးတက္မႈနဲ႔အတူ ရွမ္း ကခ်င္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေရႊလီျမိဳ့ရ့ဲ့ လမ္း ပလက္ေဖါင္း လွ်ပ္စစ္မီး ဖုန္း စတ့ဲ အေျခခံအေဆာက္အအုံေတြဟာလဲ ရန္ကုန္ထက္သာတာ ေရာက္ဖူးသူတိုင္းသိၾကပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေနနဲ႔ မိမိေဒသမွာ မိမိလူမ်ဳိးမ်ား ကိုယ္တိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရွိသလို မိမိဘာသာစကားကို အသုံးျပဳခြင့္ရတာလဲ ေက်နပ္အားရစရာပါ။ စီးပြါးေရးအရလဲ ျမန္မာဘက္ျခမ္းထက္ သာလြန္ေနေပေတာ့ ကိုးကန္႔ မိုင္းလား ဝ ေဒသေတြ တ႐ုတ္ ဆန္တာ အ့ံၾသစရာမရွိပါဘူး။

◊ ပဥၥမအခ်က္

ဒီေဒသေတြမွာ ျမန္မာဆန္ေစခ်င္ရင္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ ထိုးေဖါက္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ တိုင္းရင္းသားေတြ ေက်နပ္ လက္ ခံႏိုင္တ့ဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္တရပ္နဲ႔ ပညာေရး က်န္းမာေရး လူမႈေရး အေဆာက္အအုံေတြ ဖန္တီးေပးျခင္းနဲ႔သာ ရနိုင္ပါတယ္။

၁၇ ေနာက္ဆက္တြဲ [၂]

ကိုးကန္႔အေရး ေနာက္ဆက္တြဲသတင္းမ်ား

◊ ပထမအခ်က္

ေဖ ၂၈ မတ္ ၁ မတ္ ၂ ရက္ေန႔မ်ားတြင္ ကိုးကန္႔ေဒသ ေလာက္ကိုင္နွင့္ ကုန္ၾကမ္းအၾကား ကားလမ္းမအား ထိန္းခ်ဳပ္ ထားေသာ ကိုးကန္႔တပ္အေျခစိုက္ရာ ေတာင္ကုန္းမ်ားကို ျမန္မာစစ္တပ္က ျပင္းထန္စြာထိုးစစ္ဆင္ သိမ္းပိုက္ခ့ဲ ေၾကာင္း အစိုးရဖက္ကေၾကညာခ့ဲပါတယ္။ ကိုးကန္႔အဖြဲ႔ကေတာ့ ေနာက္ဖက္ မီတာ ၃၀၀ ဆုတ္ၿပီး ေနရာယူခ့ဲတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

◊ ဒုတိယအခ်က္

မတ္လ ၄ ရက္ေန႔ VOA သတင္းအရ UWSA မွ တပ္မဟာမွဴးတဦးပါအဖြဲ႔အား ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေအာင္သန္းထြဋ္ႏွင့္ တိုင္းမွဴးတို႔ လား႐ႈ္ိးသို႔ဖိတ္ေခၚေတြ႔ဆံုခဲ့ၿပီး ကိုးကန္႔တိုက္ပြဲမ်ားအတြင္း UWSA မွ တပ္ရင္း ၄ ရင္းပါ တပ္မဟာတခုပါေၾကာင္း ျမန္မာစစ္ဖက္က ေျပာၾကားတာဟာ မွားယြင္းေၾကာင္း ေျပာၾကားတာျဖစ္တယ္လို႔ UWSA ရဲ့ ျပန္ၾကားေရးတာဝန္ခံ ဦး ေအာင္ျမင့္ကေျပာတယ္လို႔ VOA ကဆိုပါတယ္။ ဒီသတင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေနျပည္ေတာ္စစ္ရံုးကို အတည္ျပဳခ်က္ေတာင္း ေပမ့ဲ ဆက္သြယ္မရဘူးလို႔ဆိုပါတယ္။ ဒီသတင္းကိုဘဲ မတ္လ ၅ ရက္ေန႔မွာ ဧရာဝတီက ေဖၚျပတာကေတာ့ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေအာင္သန္းထြဋ္နဲ႔ တိုင္းမွဴးဟာ တပ္မဟာမွဴးတဦးပါ UWSA ကိုယ္စားလွယ္တဖြဲ႔ကို ေခၚယူေတြ႔ဆုံခ့ဲၿပီး ကိုးကန္႔အဖြဲ႔ကို လက္နက္မေပးဖို႔ သတိေပးခ့ဲတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ သတင္းရင္းျမစ္ကိုေတာ့ ေဖၚျပျခင္းမရွိပါ။

◊ တတိယအခ်က္

ကိုးကန္႔ေဒသတြင္း တိုက္ခိုက္မႈေတြမွာ ကိုးကန္႔အဖြဲ႔ MNDAAက အင္အား ၃၀၀၀ ခန္႔နဲ႔ မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစု အင္အား ၂၀၀၀ ခန္႔ပါၿပီး စုစုေပါင္းအင္အား ၅၀၀၀ ခန္႔ပါဝင္တယ္လို႔ ကိုးကန္႔အဖြဲ႔ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ထြန္းျမတ္လင္းက ေျပာဆိုေပမ့ဲ အျခားသတင္းရင္းျမစ္မ်ားမွ အတည္ျပဳထားျခင္း မရွိပါ။ လက္ရွိ ကိုးကန္႔အဖြဲ႔ကို ဦးေဆာင္ေနသူမွာ ဖုန္ၾကားစင္းရဲ့သားျဖစ္သူ ဖုန္တရႊင္ Feng Daxun ျဖစ္ၿပီး ထြန္းျမတ္လင္းကေတာ့ ဖုန္တရႊင္ရဲ့ ေယာကၹ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၈ ေနာက္ဆက္တြဲ {၃}

◊ ပထမအခ်က္

ဒီကိုးကန္႔ျပႆနာေဆာင္းပါး ေရးသားရတဲ့အေၾကာင္းကေတာ့ လက္ရွိကိုးကန္႔ျပႆနာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဝဖန္သုံးသပ္ ရာတြင္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစရန္ မိမိသိထားတ့ဲ ၾကံဳေတြ႔ခ့ဲတ့ဲ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေဝငွတာသာျဖစ္ပါတယ္။ မိမိစဥ္းစားမႈ မိမိအေတြ႔အၾကံဳႏွင့္ယွဥ္ၿပီး လူတိုင္းလူတိုင္း မွန္ကန္စြာသုံးသပ္ႏိုင္မယ္လို႔ ေမ်ွာ္လင့္ပါတယ္။ ေဆာင္းပါး ေဖၚျပရာတြင္ ပါရိွေသာ အခ်က္အလက္ အခ်ိန္ေနရာ တိက်မႈ ျပည္စုံမႈ မရွိပါက ျဖည့္စြက္ေပးၾကေစလိုပါတယ္။ မတူညီေသာအျမင္မ်ားလဲရွိနိုင္ပါတယ္။ က်ားျဖဴပါတီ ေခၚ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီမွ သီေပါျမိဳ႕ နယ္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္သူ၊ ရွမ္းဝတ္စုံဝတ္ၿပီး လႊတ္ေတာ္တက္ေနေပမ့ဲ နတ္ေမာက္နယ္သား ျမန္မာလူမ်ဳိးတဦးျဖစ္သူ ဦးရဲထြန္းကေတာ့ ဖုန္ၾကားစင္းဟာ warlord စစ္ဘုရင္ နယ္ခံဗိုလ္က်တဦးသာျဖစ္ၿပီး ကိုးကန္႔တိုင္းရင္းသားေတြကို ကိုယ္စားမျပဳလို႔ ကိုးကန္႔ဆိုတာမထည့္ဘဲ ဖုန္ၾကားစင္း ေသာင္းက်န္းသူအဖြဲ႔လို႔သာ ေခၚေဝၚသင့္တယ္လို႔ ျပန္ၾကားေရး ဒုဝန္ႀကီး ဦးပိုက္ေထြးကို ေျပာၾကားခ့ဲတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမ့ဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားစြာထဲမွာ ဖုန္ၾကားစင္း တေယာက္သာ warlord လို႔သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ထူးဆန္းဖြယ္ရာသာျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

◊ ဒုတိယအခ်က္

က်ေနာ့္အျမင္ကို ထပ္မံေျပာရရင္ ကိုးကန္႔ျပႆနာဟာ သတိျပဳစရာေတြရွိေပမ့ဲ ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္စစ္မဟုတ္ပါ။ ျပည္တြင္း စစ္သာျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္မ်ား အျမန္ရပ္စဲၿပီး ျပႆနာကို ေဆြးေႏြးပြဲစားပြဲဝိုင္းမွာ ေျဖရွင္းေစလိုပါတယ္။ ခုထိ ေဆြး ေႏြးပြဲစားပြဲကို မေရာက္ေသးတ့ဲ ပေလာင္ TNLA ၊ ရခိုင္ AA ၊ ကိုးကန္႔အဖြဲ႔ MNDAA တို႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေလး အနက္ထားၿပီး ေဆြးေႏြးသုံးသပ္ၾကေစလိုပါတယ္။ စစ္စားရိတ္နဲ႔ပိၿပီး မြဲျပာက်ေနတ့ဲ တိုင္းျပည္အတြက္ အခြင့္အလမ္း ေကာင္းမ်ား ရွာေတြ႔ႏိုင္ၾကပါေစ။

ၿပီးပါၿပီ