အာရွတလႊားက ဖုန္မႈန္႔မ်ား

မဂၤလာပါ။

ကိုရီးယားႏိုင္ငံမွာ ေႏြဦးေရာက္ၿပီဆိုတာနဲ႔ မဖိတ္ေခၚပဲ ေရာက္လာတတ္တဲ့ အႏၱရာယ္တစ္ခု ရွိပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ကိုရီးယားလို ၀ွန္းဆာ(황사) လို႔ေခၚတဲ့ အာရွတိုက္ အလယ္ပိုင္းေဒသျဖစ္တဲ့ တရုပ္ျပည္ေျမာက္ပုိင္းနဲ႔ မြန္ဂိုေဒသမွာ ရွိတဲ့ သဲကႏၱာရေတြက လြင့္ပ်ံ႕လာတဲ့ ေျမ၀ါမႈန္ေတြ ထူထပ္စြာ က်ေရာက္လာတဲ့ အေျခအေနတစ္မ်ဳိးပါပဲ။

ေရွးတုန္းကေတာ့ ေျမမႈန္ေတြ မိုးလို ရြာခ်တယ္ဆိုၿပီးေတာ့ စာနဲ႔ ေရးသားၾကတဲ့အခါ 우토(雨土), 토우(土雨) လို႔ ေရးသားခဲ့ၾကၿပီး ရြံ႕မိုးရြာတယ္လို႔ သံုးႏႈန္းခဲ့ၾကကာ ၁၉၁၀ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ၀ွန္းဆာလို႔ ေျပာင္းလဲ ေခၚေ၀ၚလာခဲ့ၾကပါတယ္။

ေျမာက္ကိုရီးယားမွာေတာ့ 흙비 သို႔မဟုတ္ 비흙 ဆိုၿပီး ဖုန္မိုးလို႔ သံုးႏႈန္းေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ဥေရာပတလႊားမွာ သဲမုန္းတိုင္းလို႔ ေခၚၾကၿပီး ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ အျမင့္က ဖုန္မႈန္႔မ်ားဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္နဲ႔ ခိုဆာ(코사-高沙)လို႔ ေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္။ ရံဖန္ရံခါ ဟာ၀ိုင္အီနဲ႔ ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ေတြအထိ ေရာက္သြားတတ္လို႔ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ အေနာက္အရပ္က ဖုန္မႈန္႔ေတြ(dust from the west)လို႔ ေခၚပါတယ္။ ကမာၻတစ္လႊားမွာေတာ့ အာရွဖုန္မႈန္႔(Asian Dust)လို႔ အမ်ားအားျဖင့္ သံုးႏႈန္း ေခၚေ၀ၚေလ့ ရွိၾကပါတယ္။

ကိုရီးယားႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိလာတဲ့ ဖုန္မႈန္႔မ်ားရဲ႕ မူလေဒသကေတာ့ တရုပ္ျပည္ အလယ္ပိုင္း၊ ျမစ္၀ါျမစ္ အထက္ပုိင္းေဒသနဲ႔ တရုပ္ျပည္နဲ႔ မြန္ဂိုႏိုင္ငံ နယ္စပ္မွာ ရွိတဲ့ ေျခာက္ေသြ႔တဲ့ သဲကႏၱာရေဒသေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေျခာက္ေသြ႔တဲ့ ေဒသေတြျဖစ္တဲ့ ဂိုဘီသဲကႏၱာရနဲ႔ တကၠလာေမကန္ သဲကႏၱာရေဒသေတြမွာ ရွိတဲ့ ေျမ၀ါမႈန္႔နဲ႔ အလြန္ေသးငယ္တဲ့ သဲမႈန္႔ေတြဟာ ျပင္းထန္တဲ့ ေလျပင္းအတိုင္း အျမင့္မီတာ ၃၀၀၀မွ ၅၀၀၀ ကေန အျမန္ႏႈန္း မီတာ ၃၀ေလာက္နဲ႔ လြင့္ပ်ံ႕လာတတ္တဲ့ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ ဒီလို အေျခအေနမ်ဳိး က်ေရာက္လာရင္ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ကို ၁ ကီလိုမီတာေလာက္ပဲ ျမင္ရၿပီး၊ သိပ္ဆိုး၀ါးလာတဲ့ အခါမ်ဳိးမွာေတာ့ မီတာ ၂၀၀ ေလာက္အထိပဲ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။

မနက္ျဖန္ ၅လပိုင္း ၁ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္မယ့္ အာရွဖုန္မႈန္႔ေတြကေတာ့ ၂၀၁၁ခုႏွစ္ ေႏြဦးရာသီရဲ႕ နိဒါန္းလို႔ပဲ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

၀ွန္းဆာလို႔ ေခၚတဲ့ ဖုန္မႈန္႔ေတြထဲမွာ အမ်ားအားျဖင့္ မက္ဂနီစီယမ္(Magnesium)၊ ဆီလီကြန္(silicon)၊ အလူမီနီယမ္(aluminum)၊ သံ(iron)၊ ပိုတက္စီယမ္(potassium)၊ ကယ္စီယမ္ေအာက္ဆိုဒ္(calcium oxide)စတဲ့ ဓာတ္ပစၥည္းေတြ ထူထပ္စြာ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ အဲဒီလို ဓာတ္သတၳဳေတြဟာ အသက္ရွဴအဂၤါနဲ႔ ေလႁပြန္တေလွ်ာက္ အလြန္ အႏၱရာယ္ႀကီးမားပါတယ္။ အဆုပ္ထဲ ၀င္သြားတဲ့အခါမ်ဳိးမွာျဖစ္ေစ၊ အဆုပ္နဲ႔ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္း ဆံုတဲ့ေနရာမွာ အဲဒီ ဖုန္မႈန္႔ေတြ ပိတ္သြားတဲ့အခါမ်ဳိးမွာျဖစ္ေစ အသက္ေသဆံုးမႈ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အသည္းထဲ ၀င္သြားတဲ့အခါမ်ဳိးမွာလည္း အလားဂ်စ္ေခၚတဲ့ ဓာတ္မတည့္မႈေၾကာင့္ ယားယံတာနဲ႔ အသက္ရွဴႁပြန္ ေယာင္ရမ္းတာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မ်က္ေစ့ထဲ ၀င္သြားတဲ့အခါမ်ဳိးမွာ အျမင္စြမ္းရည္ ထိခိုက္ႏိုင္ၿပီး၊ အာသီးေယာင္ ေရာဂါလိုမ်ဳိး ေယာင္ရမ္းျခင္းမ်ဳိးကိုလည္း အဓိက ျဖစ္ပြားေစတတ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြနဲ႔ ကေလးသူငယ္ေတြအတြက္ အလြန္ပဲ အႏၱရာယ္ ရွိလွပါတယ္။

ကိုရီးယားႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဒီလို ဖုန္မႈန္႔ေတြ က်ေရာက္ေနစဥ္မွာ ဂရုမထားပဲ ပန္းၿခံေတြထဲမွာ က်န္းမာေရးအားကစား လုပ္ရင္းက လဲက်ေသဆံုးမႈေတြ မၾကာခဏဆိုသလို ျဖစ္ပြားေနတတ္တာပါ။ ဒီလို ဖုန္မႈန္႔ေတြေၾကာင့္ သက္ရွိလူသားမ်ားသာမက ကားေတြလည္း အမ်ားအျပား ပ်က္စီးတာေၾကာင့္ ကိုရီးယားႏိုင္ငံမွာေတာ့ အထူးသတိျပဳၾကပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ကိုရီးယားႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြအေနနဲ႔လည္း ဒီလို ဖုန္မႈန္႔ေတြ ထူထပ္စြာ က်ေရာက္တဲ့ အခ်ိန္မ်ဳိးမွာ အျပင္ထြက္ျခင္းကို ေရွာင္ရွားသင့္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အဆုပ္နဲ႔ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္း အားနည္းတဲ့သူမ်ားအေနနဲ႔ အျပင္ထြက္ျခင္းကို လံုး၀ ေရွာင္ရွားသင့္ပါတယ္။ သင့္ေလွ်ာ္ေသာ အစားအစာမ်ားအေနနဲ႔ကေတာ့ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းကို အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစေသာ မုန္လာဥ၊ လိေမၼာ္သီး၊ ဂ်င္းစိမ္း၊ ဂင္ကိုသီး(은행)တို႔ကို စားသံုးသင့္ပါသည္။

သတိျပဳရမည့္ အခ်က္မ်ား

၁။ အျပင္ထြက္ၿပီး ျပန္လာလွ်င္ ေျခ၊ လက္၊ မ်က္ႏွာတို႔ကို စင္ၾကယ္စြာ ေဆးေၾကာပါ။ (ဖုန္မႈန္႔ထဲ၌ ပါ၀င္ေသာ ဓာတ္သတၳဳမ်ားသည္ အသဲေရာင္ေရာဂါကို ျဖစ္ပြားေစသည္။)

၂။ အျပင္ထြက္လွ်င္ ႏွာေခါင္းကာကို မျဖစ္မေန တပ္ဆင္ပါ။ (သာမန္အခ်ိန္ အသံုးျပဳေသာ ႏွာေခါင္းကာမ်ားထက္ အရည္အေသြးေကာင္းမြန္ေသာ ႏွာေခါင္းကာကိုသာ အသံုးျပဳသင့္ပါသည္။ ေဆးဆိုင္မ်ားတြင္ 황사마스크 ဟု ေမးျမန္း၀ယ္ယူႏိုင္ပါသည္။)

၃။ မိမိ အခန္းရွိ ေလ၀င္ေလထြက္ ေနရာမ်ားကို လံုျခံဳစြာ ပိတ္ဆို႔ထားပါ။

၄။ အကာအကြယ္မ်က္မွန္ကို အသံုးျပဳပါ။ ( အခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာ အျပင္၌ ရွိေနလွ်င္ မ်က္စိယားယံျခင္းမ်ား ျဖစ္ပြားတတ္ပါသည္။)

ကိုရီးယားႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားအားလံုး ကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာ က်န္းမာ ခ်မ္းသာၾကပါေစ...။